Wij waren teleurgesteld na het lezen van de nieuwe kernwaarde van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). In de op 21 januari 2019 gepubliceerde toekomstvisie staat: “De term ‘generalistisch’ is aangescherpt tot ‘medisch-generalistisch’. De huisarts is de medisch-generalistisch expert, gericht op lichamelijke en psychische klachten en passende medische zorg.”
‘Medisch’ lijkt misschien een kleine toevoeging, maar er schuilt een grote betekenis achter. Wij, betrokken bij de zorg vanuit zowel de huisartsenpraktijk als de zorgverzekeraar, denken dat het juist de kracht van de huisarts is dat er naar de gehele context van de patiënt wordt gekeken. Denk daarbij aan het sociaal functioneren (bijvoorbeeld of iemand schulden heeft), de psyche, zingeving en naar de leefstijl (is iemand te zwaar of slaapt hij niet goed). Juist de huisarts komt de patiënt in al zijn facetten tegen en voor de patiënt is het een wake-up-call als de dokter iemand aanspreekt op zijn leefstijl. Leefstijlverandering begint dan ook in de spreekkamer.
Leefstijl gerelateerde klachten
Als je kijkt waar patiënten mee op het spreekuur komen, is een groot deel van de klachten leefstijl-gerelateerd. Dat zijn allemaal kansen om aan de hand van hun klacht in te gaan op mogelijke verbeteringen die de patiënt kan doen op het gebied van leefstijl. Patiënten laten inzien dat ze zelf invloed hebben op hun gezondheid is cruciaal.
Onze teleurstelling over de kernwaarde van de LHV is wat gechargeerd. Bij het lezen van het kerndocument kwam de rol van de huisarts bij preventie gelukkig weer uitdrukkelijk aan bod. Wel verbaast het ons dat er huisartsenzorggroepen zijn die geen Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) willen contracteren. Een gemiste kans. Want als we niets doen heeft over 20 jaar 62 procent van de volwassen Nederlanders overgewicht (nu al 50,2 procent, RIVM). En op dit moment heeft bijna 15 procent zelfs ernstig overgewicht (obesitas) met een groot risico op diabetes type II en hart- en vaatziekten. In 2015 had 2,5 miljoen mensen diabetes type 2, long- of hartfalen en dit aantal groeit volgens de RIVM-voorspellingen door naar 3,5 miljoen in 2040. Niet altijd, maar wel vaak, het gevolg van een slechte leefstijl.
Bordje vol
Natuurlijk zien we ook dat het bordje van de huisarts best vol ligt. Door de toenemende druk voelt het voor sommige praktijkhouders alsof er keuzes gemaakt moeten worden. In veel praktijken wordt er daardoor geen ruimte voor leefstijl gemaakt. Toch moeten we zoeken naar mogelijkheden om die ruimte te creëren.
Om patiënten te coachen naar een gezondere leefstijl is meer nodig dan een 10 minuten consult. Daarom is in Barendrecht voorzichtig begonnen met een apart leefstijl spreekuur door de huisarts. Wel met wat uitdagingen, want dit gebeurt nu nog in eigen tijd buiten het gewone spreekuur, maar het wordt met groot enthousiasme ontvangen. Hier zien we echt mogelijkheden voor de toekomst, laagdrempelig en dichtbij de patiënt. Daar is echter wel een goede samenwerking voor nodig met de zorgverzekeraar, andere zorgverleners en met het sociaal domein (gemeenten).
Structurele financiering
De huisarts hoeft het niet alleen te doen. Zorgverzekeraars moeten partner in preventie zijn. Uitdaging hierbij is de opschaling en structurele financiering van interventies zoals Herstelcirkel in de Wijk, Special Heroes, deNationale Diabeteschallenge en pilots Positieve Gezondheid.
Aanspreken op de leefstijl van de patiënt begint in de spreekkamer, maar eindigt daar zeker niet! Laten we daarom samen werk maken van leefstijlpreventie: zorgverlener, gemeente, en zorgverzekeraar! Doe mee, zodat de patiënt er van meerdere kanten beter van wordt.