Zodra het woord ‘eigenaarschap’ opduikt, word ik onrustig. In de enquête die het plaatselijke ziekenhuis onlangs rondstuurde komt dit woord niet voor. Toch gingen bij mij de alarmbellen rinkelen.
Het ziekenhuis overweegt uitslagen van onderzoeken, die nu pas na zeven dagen online komen, voortaan direct beschikbaar te stellen. Zonder dat de specialist de gelegenheid heeft gehad de uitslag met je te bespreken. Mijn antwoord op alle vragen was: nee, nee en nog eens nee.
De medicus laat op basis van kennis en expertise onderzoeken verrichten om aanwijzingen te krijgen over de oorzaak van mijn klachten. Zelf weet ik niet welke onderzoeken daarvoor nodig zijn, noch ben ik in staat de uitslagen op een juiste manier te interpreteren. Inderdaad, daarvoor mis ik de expertise en ervaring.
Paniek
Zonder deze duiding leidt kennisname van uitslagen tot onterechte geruststelling of paniek. Bij een bloedonderzoek is de ellende misschien nog te overzien. Maar de uitslag van röntgenfoto’s of scans? Van biopten of een scopie? Ik moet er niet aan denken. Naar verwachting zal angst en onzekerheid leiden tot toename van de druk op de SEH en dreigt bij onjuiste gunstige interpretatie onverantwoord uitstel van afspraken of afzien van zorg.
Ik twijfel niet aan de goede intenties. Toch schuurt het. Natuurlijk ben ik eigenaar van die gegevens, maar tegelijkertijd ook weer niet. Eigenaarschap suggereert absolute autonomie en verantwoordelijkheid. Uitoefening daarvan is echter afhankelijk van de context en mijn vermogens. In medische zaken zijn beide beperkt. Juist daarom raadpleeg ik een zorgprofessional en vertrouw ik op diens oordeel.
Verantwoordelijkheid
Eigenaarschap wordt te vaak gebruikt voor het afschuiven van verantwoordelijkheid van zorginstelling naar zorgvrager. Context en vermogens worden daarbij buiten beschouwing gelaten. De zorgvrager krijgt zo een verantwoordelijkheid toegekend die niet zelf kan worden gedragen en de professionaliteit van de zorgverlener wordt ondergraven.
Personeelsgebrek is het argument. Al vaak genoeg heb ik aangetoond dat dit een fictie is die zorgsector en politiek op oneigenlijke gronden in stand houden. Verschuiving van eigenaarschap zoals hier beschreven biedt geen oplossing. Het brengt risico’s met zich mee die naar mijn stellige verwachting niet in de afweging zijn betrokken.
De echte oplossing voor de problemen in de zorg is dat de sector niet naar anderen wijst, maar kritisch naar zichzelf gaat kijken. Want inmiddels is echt wel duidelijk dat het spoor dat tot nu toe wordt gevolgd niet werkt. Zadel ons niet op met onwaarachtig eigenaarschap, maar zoek nieuwe, betere oplossingen.