Logboek | Marjolijne Lewis: ‘Mensen vinden het heel ingewikkeld excuses te maken’

Lewis’ leiderschapsstijl draait om verbinding en inclusie. Zij gelooft in ieders potentieel en kracht die je optimaal kunt inzetten voor het resultaat dat je samen wilt bereiken. Bovenal is ze een bruggenbouwer. Ze houdt ervan alles van zoveel mogelijk kanten te bekijken, perspectieven bij elkaar te brengen. “Het begint met beeldvorming. In deze tijd staan we zo graag met een oordeel klaar. En omdat we het heel belangrijk vinden om aan dat oordeel vast te houden, gaan we vervolgens met elkaar de werkelijkheid daarop aanpassen. Daar probeer ik buiten te blijven. Als je met elkaar vanuit verschillende perspectieven naar een situatie kijkt, ontstaat er een nieuw beeld, daarna volgen oordeelvorming en besluitvorming. Daarom vind ik het belangrijk dat iedereen de ruimte krijgt om mee te denken en mee te doen en ben ik een groot voorstander van diversiteit. Je bent het een weldoordachte besluitvorming verplicht.”

Met beeldvorming wordt Lewis al vanaf haar jonge jaren geconfronteerd. Als kind van een Surinaamse vader en een moeder met Oostenrijkse wortels, zijn zij en haar twee zussen de enige met een andere kleur in Spijkenisse. “Dat maakte dat wij als gezin heel erg met elkaar waren. Dat was ook prettig. We zaten veilig in onze eigen bubbel.” School is een “rustig pad”, waar Lewis zich op de achtergrond houdt. Niet dat ze zo gepest wordt, maar ze weet heus wel dat haar ‘kleur’ een issue is. En als je niet opvalt, word je ook niet lastiggevallen. Ze woont tijdens haar studie arbeids- en ontwikkelingsorganisatie thuis, genoeglijk in de bubbel, totdat de lokale partij waarbij ze zich heeft aangesloten onverwacht veel stemmen krijgt. Ineens is ze wethouder en staat ze 24/7 in de schijnwerpers. “Heel ingewikkeld vond ik dat. Ik zat na drie maanden al bij een coach. Ik heb het echt moeten leren.”

Om gevoel met het onderwerp zorg te krijgen, legt ze zoveel mogelijk werkbezoeken af. “Gaandeweg realiseerde ik me hoeveel geluk ik heb in het leven.” Op straat ontmoet ze Mike, een Feyenoord-hooligan die na een auto-ongeluk hersenletsel heeft opgelopen en in een rolstoel zit. Hij is ongeremd in zijn gedrag en schreeuwt: hé wethouder… net zolang totdat hij haar aandacht heeft. “Hij vertelde me dat hij had geprobeerd de rest van zijn leven boos te blijven, ‘want wat mij is overkomen… maar ik kom er niet mee verder. Ik heb mensen nodig, dus ik ga ervoor zorgen dat mensen het leuk vinden om mij te helpen’. Ik raakte bevriend met hem en hij heeft me doen beslissen dat ik me in wil zetten voor mensen die het zelf niet redden.”

Nog veel meer schrijnend leed komt ze tegen als bestuurder van MEE Rotterdam-Rijnmond, de organisatie die kortdurende ondersteuning geeft aan mensen met beperkingen. Daar slaat ze bruggen tussen het harde Rotterdamse lik-op-stukbeleid en mensen “die heel hard hun best doen, maar hun leven niet op orde krijgen omdat ze eigenlijk een verstandelijke capaciteit van een tienjarige hebben”. Bij S&L Zorg in West-Brabant spant ze zich in om mensen met beperking deel uit te laten maken van de samenleving.

Bij Gemiva, een traditionele gehandicaptenzorgorganisatie die de zorg op zich neemt voor 5500 mensen op meer dan 200 plekken, moeten ze aan de stijl van Lewis wennen. “Ik merk dat mensen het fijn vinden als het bestuur zegt hoe ze dingen moeten zien. Nu vraag ik hun om met me in gesprek te gaan over hoe zijzelf de werkelijkheid zien. We zijn nog een beetje zoekend in deze nieuwe context, maar het is wel belangrijk omdat er veel staat te veranderen.”

Lewis staat voor de uitdaging om binnen Gemiva de kracht van diversiteit op de agenda te zetten. “We zien dat de diversiteit van de cliënten rap aan het toenemen is, terwijl dit in het medewerkersbestand veel minder snel gaat. Wij krijgen steeds meer kinderen en jongvolwassenen bij wie de cultuur, de gewoontes en gebruiken heel anders zijn dan waar Gemiva al die jaren aan gewend is. Met ouders die de taal niet spreken. Kinderen met een gedragsmatige component die we eigenlijk niet snappen en ook niet kunnen snappen omdat we niet kunnen achterhalen wat er met zo’n kind aan de hand is. Ook de ouders hebben geen idee wie wij zijn en wat we doen. Dus hebben we meerdere blikken op de werkelijkheid nodig.”

Wat het volgens Lewis nog complexer maakt is dat je “tegenwoordig niet zomaar meer alles kunt benoemen. Mag je bijvoorbeeld zeggen dat je werk zwaarder is geworden omdat je met zoveel verschillende culturen te maken hebt? Of dat het je opvalt dat hier zoveel Marokkaanse jongens zitten? Ik mag dat wel zeggen, ik draag de diversiteit in mij. En ik vind ook dat je het moet benoemen, maar het ligt gevoelig. Dus ja, dat is de transitie waar we voor staan.”