Volgens de MBO Raad begonnen vorig jaar nog maar 4110 studenten aan een opleiding tot verzorgende, bijna de helft minder dan vijf jaar eerder. Bij de opleiding tot verpleegkundige daalde de instroom in dezelfde periode met 14 procent naar 7260 in 2024. Voorzitter Adnan Tekin van de MBO Raad vindt de trend zorgwekkend.
Stageplekken
“We zien dat de tekorten in de zorg oplopen, terwijl de instroom in de opleidingen terugloopt. Dit vraagt om actie. Werkgevers, scholen en de overheid moeten samen zorgen voor betere arbeidsvoorwaarden, aantrekkelijke loopbaanperspectieven en voldoende stageplekken”, stelt Tekin.
De MBO Raad noemt vooral stages een knelpunt en vreest dat het aantal stageplaatsen verder zal afnemen als het kabinet het plan doorzet om het Stagefonds Zorg weg te bezuinigen. Dat fonds geeft subsidies aan zorginstellingen die stageplaatsen creëren. “Deze bezuiniging moet van tafel. Goede stagebegeleiding en voldoende plekken zijn cruciaal om studenten gemotiveerd te houden en succesvol hun opleiding te laten afronden”, vindt de voorzitter van de raad.
Politieke oplossingen
“Alarmerende cijfers” noemt voorzitter Bianca Buurman van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) het. “Als er nu niets gebeurt, krijgen onze ouders straks geen zorg thuis of in het verpleeghuis.” Ook V&VN kijkt naar de politiek voor oplossingen. De organisatie denkt bijvoorbeeld aan het afschaffen van collegegeld, een ‘instroombonus’, garanties op stages en banen of campagnes om de interesse in zorgopleidingen te verhogen. Bezuinigen op het stagefonds is voor de beroepsorganisatie “onbegrijpelijk gezien de huidige arbeidsmarkt”.
Campagne op sociale media
Ook opleidingen zelf kunnen iets doen. V&VN noemt de hbo-opleiding verpleegkunde in Amsterdam als succesverhaal. Die opleiding wist meer eerstejaarsstudenten te trekken met een gerichte campagne op sociale media.
Mentaliteitsverandering
In de maatschappij zelf is ook een mentaliteitsverandering nodig, volgens Buurman. Ze werpt de vraag op of mensen het belangrijker vinden dat een onlinebestelling de volgende dag in huis is, “of dat je nog thuiswonende vader van 85 morgen uit bed wordt geholpen”.
Zorg aantrekkelijker maken
“Dit is zeer alarmerend”, zegt ook Anneke Westerlaken, voorzitter van brancheorganisatie in de ouderenzorg ActiZ in de Telegraaf. Zij vindt dat het kabinet de zorg aantrekkelijker moet maken. Zo verdienen zorgprofessionals 6 tot 9 procent minder dan in andere sectoren.
Pijnlijk voor samenleving
Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, reageert ook in de krant: “Dit is echt pijnlijk voor de samenleving. We moeten meer studenten binnen de opleiding zien te houden én de zorg aantrekkelijker maken.” (ANP/Skipr)
Lees ook het interview met V&VN-voorzitter Bianca Buurman op Zorgvisie: “Structurele aandacht voor zeggenschap loont op alle fronten. Dit is de weg waar alle organisaties naartoe moeten.”
Niet alleen dit kabinet maar ook de voorgaande kabinetten Rutte hebben een zwabberbeleid aangaande de zorg jaar in jaar uit. Dan weer bezuinigen, dan weer mondjesmaat geld er bij, dan weer een gedeeltelijke of gehele reorganisatie, nooit rust. Heeft veel gelijkenis met hoe het zwabberbeleid is met het onderwijs.
Door het negatieve beeld van de zorg die dit zwabberbeleid veroorzaakt hebben jongeren snel hun bedenkingen om in de zorg te gaan werken en daar kan ik ze geen ongelijk in geven.
Verder lopen de salarissen in de zorg ver achter bij vergelijkbare opleidingsniveaus, vooral de mbo banen in de zorg lopen ver achter.