Om fusies in de zorg te kunnen beoordelen op hun meerwaarde, zou de Autoriteit Consument en Markt (ACM) andere toetsingsinstrumenten moeten hebben. Dat schrijft ACM in een schriftelijke bijdrage aan een rondetafelgesprek met de vaste Tweede Kamercommissie VWS dat maandag plaats vindt.
Op dit moment biedt de fusietoets in de Mededingingswet mogelijkheden om de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg te waarborgen door te kijken of er voldoende concurrentie op de markt overblijft. ACM constateert echter dat het maatschappelijk debat steeds meer over de meerwaarde van fusies gaat.
“Fusies zouden aantoonbaar meerwaarde moeten hebben voor de kwaliteit, toegankelijkheid of betaalbaarheid, of daar tenminste geen afbreuk aan mogen doen”, zo duidt ACM het debat. “Een scherpere toetsing van deze effecten van een fusie vereist echter een andere invulling van deze belangen dan volgt uit de Mededingingswet.”
Onderzoek
ACM doet in haar schrijven aan de Kamer suggesties voor een meer op de zorg gerichte fusietoets, maar laat het aan de wetgever over om te bepalen of aanpassingen wenselijk zijn. Een onderzoek zou volgens de mededingingsautoriteit kunnen helpen bij het vaststellen welke normen moeten worden gehanteerd als de balans tussen toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit wordt gezocht.
Een belangrijke vraag daarbij is of normen moeten voorkomen dat de zorg door een fusie onder een bepaald minimumniveau zakt, of dat moet worden aangetoond dat een fusie daadwerkelijk tot meerwaarde leidt. Voor de zogenoemde minimumvariant bestaan op dit moment binnen de ziekenhuiszorg al minimumeisen voor spoedeisende hulp en acute verloskunde. Deze normen zouden kunnen worden uitgebreid voor andere typen behandelingen waarbij per type gekeken wordt wat de vereiste standaard is, schrijft ACM.
Zorginstituut en inspectie betrekken
In een meerwaarde variant zou het uitgangspunt kunnen zijn dat zorgaanbieders niet mogen fuseren, tenzij zij kunnen aantonen dat de fusie leidt tot een verbetering van de kwaliteit, toegankelijkheid en/of betaalbaarheid van het zorgaanbod. ACM zou dan aanspraken of garanties van de fuserende partijen moeten toetsen. Om deze kwaliteitsnormen te toetsen zouden het Zorginstituut, de Inspectie voor de Gezondheidszorg of een deskundigenpanel betrokken moeten worden.
Het Zorginstituut en de inspectie zouden hun oordeel moeten kunnen baseren op een vastgesteld normenkader, vervolgt ACM. De toets zou verder kunnen vereisen dat vermeende voordelen verifieerbaar zijn, ten goede komen aan de consument en alleen op basis van een fusie kunnen worden gerealiseerd.
