De boete van 19,6 miljoen euro werd in juli 2021 opgelegd door de ACM omdat Leadiant van juni 2017 tot en met december 2019 een excessieve prijs toepaste voor het geneesmiddel CDCA-Leadiant. Leadiant maakte bezwaar tegen dit besluit.
Geen machtspositie
ACM heeft het bezwaar nu gedeeltelijk gegrond verklaard omdat het Amsterdam UMC ongeveer vier maanden een apotheekbereiding heeft gemaakt als alternatief voor het geneesmiddel van Leadiant. Die apotheekbereiding moet volgens de ACM tot de ‘relevante productmarkt’ worden gerekend. Daarom oordeelt de ACM dat Leadiant in die periode geen machtspositie innam en ook geen inbreuk maakte op het verbod op misbruik van een machtspositie.
Kleine groep patiënten
Het middel CDCA wordt gebruikt bij de behandeling van patiënten met een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte, genaamd cerebrotendineuze xanthomatose (CTX). In Nederland gaat het om een kleine groep patiënten, die het middel hun hele leven moeten gebruiken.
Buitensporige hoge prijs
Het middel werd onder andere namen en tegen veel lagere prijzen al jaren gebruikt bij de behandeling van CTX-patiënten. In 2008 nam Leadiant een op CDCA gebaseerd middel over van een andere fabrikant. De maximale prijs in Nederland was in die tijd 46 euro per verpakking van 100 capsules. Eind 2009 veranderde Leadiant de naam van het middel naar Xenbilox en werd de verkoopprijs verhoogd tot 885 euro.
In 2014 presteerde Leadiant het om de verkoopprijs opnieuw te verhogen naar 3103 euro. Drie jaar later verviervoudigde de prijs nog eens tot 14.000 euro. Hierdoor kostte het middel ongeveer 153.000 euro per patiënt per jaar. De buitensporige hoge prijs leidde tot grote maatschappelijke verontwaardiging.
Leadiant kan nog tegen het ACM besluit in beroep gaan. (Suzanne Bremmers/ANP)
