Fusies tussen ziekenhuizen hebben niet aantoonbaar bijgedragen aan een verbetering van de kwaliteit van de zorg. Dat heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderzocht.
De ACM liet onderzoek doen naar de kwaliteitseffecten van veertien ziekenhuisfusies in de periode 2007-2013. De effecten van fusies werden onderzocht op 97 punten. Die gingen zowel over de kwaliteit van de zorg als over ervaringen van patiënten, wachttijden en sterftecijfers. Deze gegevens werden vergeleken met ziekenhuizen die niet zijn gefuseerd.
Kwaliteit
“Dat fusies in het algemeen vaak niet leiden tot het gewenste of verwachte resultaat is bekend. Dit geldt dus ook voor ziekenhuisfusies. Bestuurders van ziekenhuizen gebruiken vaak het argument dat de fusie goed is voor patiënten omdat de kwaliteit van de zorg zou verbeteren. Dit zien we niet terug in de onderzoeksresultaten”, zegt ACM-bestuursvoorzitter Chris Fonteijn.
Er zijn wel verschillen gevonden in kwaliteitsontwikkeling tussen gefuseerde ziekenhuizen en de ziekenhuizen waarmee deze werden vergeleken, maar de resultaten zijn gemengd. Er zijn verbeteringen te zien, zoals pijnmeting op de verpleegafdeling en kortere wachttijden op onderdelen, maar ook verslechteringen, zoals langere wachttijden voor specifieke specialismen en behandelingen.
Voor een belangrijk worden de verschillen verklaard doordat de gefuseerde ziekenhuizen het voorafgaand aan de fusie relatief slecht deden. Ziekenhuizen met matige kwaliteitsscores hebben in het algemeen een prikkel tot verbetering, terwijl ziekenhuizen met zeer goede scores moeilijk verder kunnen verbeteren, aldus de ACM.
Onderbouwen
De ACM wil dat ziekenhuizen de kwaliteitsvoordelen van een voorgenomen fusie voortaan concreet en specifiek onderbouwen. De toezichthouder zal dit “kritisch beoordelen”. Daarnaast zouden ziekenhuizen vaker andere, minder ingrijpende vormen van samenwerking moeten overwegen om de gewenste kwaliteitsvoordelen te bereiken, aldus de ACM.
Naast het onderzoek naar de kwaliteitseffecten doet ACM ook onderzoek naar de prijseffecten van ziekenhuisfusies. De resultaten daarvan worden begin 2017 verwacht.
‘Ook niet slechter’
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen stelt in een reactie dat de kwaliteit van de zorg er door de fusies ook niet slechter op is geworden. “Dus wat is het probleem? Er zijn meerdere redenen voor ziekenhuizen om te fuseren. Ziekenhuizen moeten voorbereid zijn op de toekomst en efficiënter gaan werken. Dat is een belangrijke reden om te fuseren”, zegt een woordvoerder. Volgens hem geven gefuseerde ziekenhuizen ook minder geld uit. (Skipr/ANP)
