Actie nodig voor passende zorg aan mensen met migratieachtergrond

Jan Kremer tijdens de dialoog passende zorg voor mensen met een migratieachtergrond

Dat bleek tijdens de dialoog passende zorg voor mensen met een migratieachtergrond, georganiseerd door speciaal gezant passende zorg Jan Kremer. Bij deze dialoog gingen de verschillende partijen met elkaar in gesprek over de beweging die gemaakt moet worden naar passende zorg specifiek voor deze groep. Beleid en de praktijk kwamen daar samen, waarbij praktijkvoorbeelden de aanzet gaven tot een inhoudelijk gesprek.

Noodzaak

Mensen met een migratieachtergrond voelen dagelijks de noodzaak van passende zorg, blijkt onder andere uit recent onderzoek van Pharos. “Migratie vergroot de kans op een slechte gezondheid. Deze groep heeft meer chronische ziekten en slechtere gezondheidsuitkomsten. De zorg aan mensen met een migratieachtergrond sluit niet goed aan en is daardoor op dit moment niet altijd passend en inclusief”, zegt Maria Van den Muijsenbergh, hoogleraar gezondheidsverschillen en persoonsgerichte eerstelijnszorg. Daarmee trapte zij de bijeenkomst af.

Goede voorbeelden

In deelsessies met deelnemers vanuit de verschillende partijen zijn vijf goede voorbeelden van passende zorg voor mensen met een migratieachtergrond besproken. Zo lieten geriater Jos van Campen en klinisch psycholoog Miriam Goudsmit zien wat een dementie-screening bij migranten door een specialist ouderengeneeskunde oplevert. De sessie van Saïda Aoulad Baktit uit het Radboudumc ging over samen beslissen bij kanker; hoe pak je dat gesprek aan met families en patiënten. Anne Bedaux vertelde over de positieve effecten van CenteringZwangerschap bij Eritrese vrouwen door middel van groepsgesprekken en digitale communicatie.

Bij de sessie van Marieke Helmus van Pharos werd duidelijk hoe de inzet van sleutelpersonen bij een groep Palestijnse Syriërs helpt bij het stoppen met roken. Ten slotte werd uit het voorbeeld van Stephanie Klein Ikkink uit het OLVG duidelijk hoe videotraining van jonge artsen over communicatie met kinderen met een migratieachtergrond kan helpen bij betere zorg. Vanuit deze deelsessies kwam het gesprek op gang wat de partijen hiervoor zelf kunnen betekenen.

Niet zonder de mensen om wie het gaat

Van den Muijsenbergh roept daarbij zorgverleners, zorgorganisaties, zorgverzekeraars en de overheid op om meer werk te maken van passende zorg bij mensen met een migratieachtergrond. “Passende zorg is voor iedereen in Nederland belangrijk maar zeker voor mensen waarbij de zorg niet goed aansluit.” Ze beschrijft waar de zeven partijen die in de nota passende zorg worden aangeschreven, mee aan de slag moeten gaan.

Haar belangrijkste boodschap: “Op welk niveau je ook actief bent, betrek de mensen om wie het gaat. Uiteindelijk willen we dat iedereen in Nederland dezelfde kansen heeft op een gezond leven en toegang tot goede zorg.”

Vertrouwen in zorgverlener

Voor zorgverleners is het belangrijk om te realiseren dat mensen met een migratieachtergrond nog moeilijker dan andere mensen het vertrouwen hebben dat je er als zorgverlener voor hen bent. “Investeer daar als professional in. Luister naar je patiënt, toon persoonlijke interesse en investeer in persoonlijke continuïteit van zorg.”

Zorgorganisaties moeten medewerkers faciliteren en daarbij als organisatie zelf diverser worden. “Dat werkt beter. Het is fijn om met verschillende mensen bij elkaar te werken, dat houd je scherp.” Er moet daarbij meer tijd zijn voor passende zorg, bijvoorbeeld zodat professionals zich meer in de achtergrond van patiënten kunnen verdiepen, zegt Van den Muijsenbergh.

Rol zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars moeten zich volgens Van den Muijsenbergh beter verdiepen in hun verzekerden door na te gaan om hoeveel mensen met een migratieachtergrond het gaat. Ook noemt zij bijvoorbeeld een aanpassing van de risicoverevening bij ouderen met een migratieachtergrond. “De leeftijdsgrens voor deze groep moet daarbij lager zijn. We weten dat door chronische stress veel migranten-ouderen eerder ‘oud’ worden.” Daarnaast pleit zij voor domeinoverstijgende financiering, financiering van mantelzorg en interventies op maat. “Alles bij elkaar moeten we doen, daar is lef voor nodig.”

Begrijpelijke taal

Aan toeleveranciers is het de taak ervoor te zorgen dat informatie begrijpelijk is en aansluit bij de leefwereld van mensen. “Ook met het toenemende gebruik van artificial intelligence (AI) is het belangrijk dat het algoritme inclusief is. Er moet data in zitten van mensen met een migratieachtergrond en de informatie in bijvoorbeeld apps moet begrijpelijk zijn.”

Daarnaast is het volgens Van den Muijsenbergh van belang dat mensen met een migratieachtergrond kunnen deelnemen aan onderzoek. “We meten de kwaliteit van zorg vaak met onmogelijke vragenlijsten voor deze groep. En ook richtlijnen zijn niet altijd van toepassing op mensen met een migratieachtergrond. Daar moet op sommige plekken echt onderscheid worden gemaakt.”

Ook kunnen overheidspartijen bijvoorbeeld eisen dat in onderzoek mensen met een migratieachtergrond beter betrokken worden. Verder noemt de hoogleraar dat onderwijsmateriaal aangepast moet worden, bijvoorbeeld door ook in het materiaal afbeeldingen van mensen met een donkere huid te gebruiken.

Bestaanszekerheid

En de overheidspartijen zijn aan zet. “VWS en het Zorginstituut zijn instellingen die invloed hebben en belangrijk zijn. Er gebeurt veel, maar nog niet genoeg. Mensen met een migratieachtergrond leven vaak in armoede. Geef hen bestaanszekerheid, dat neemt veel chronische stress weg en helpt om minder mensen ziek te laten worden.”

Ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kan volgens Van den Muijsenbergh bijdragen. “Kijk of de zorg of maat is in plaats van alleen te kijken of richtlijnen worden nagestreefd.”

Tolken

Ten slotte benadrukt de hoogleraar het belang van tolken in de zorg. “Mensen met een andere moedertaal die ziek zijn, hebben een tolk nodig, dat verdienen zij. De zorg is slecht als je geen tolk inschakelt. Dus vraag als patiënt om een tolk maar zorg dat je deze ook inschakelt als zorgverlener. En daar hoort ook een passende vergoeding bij.”

Congres Cultuursensitieve zorg

Vrijdag 15 november, 2024

Met een kwart van de Nederlandse samenleving bestaande uit mensen met een migratieachtergrond is het duidelijk dat onze samenleving een diverse en rijke mix van achtergronden en opvattingen kent, zowel onder de autochtone bevolking als onder mensen met een migratieachtergrond. En dit aandeel dat blijft groeien. Als er rekening wordt gehouden met de achtergrond van de patiënt, dan zal de zorgvrager een passend antwoord krijgen. Uiteindelijk worden dan de gewenste gezondheidsdoelen gehaald.

Op het derde congres Cultuursensitieve zorg leert u hoe u de drempels voor de toegang tot zorg, ongeachte de culturele achtergrond van een patiënt kan aanpakken. Lees meer en meld u zich hier aan.