Het wetsvoorstel zorg en dwang voldoet niet. Dat stelt brancheorganisatie Actiz voor zorgondernemers. Het wetsvoorstel scheert namelijk alle vormen van vrijheidsbeperking en onvrijwillige zorg over een kam.
Voor het gebruik van een bewegingssensor gelden dezelfde regels als voor het gebruik van de Zweedse band. In geval van de Zweedse band vindt ActiZ het voorstel niet streng genoeg – want deze zou verboden moeten worden. Voor een bewegingssensor zijn de waarborgen in de wet te zwaar, want sensors zijn juist handige hulpmiddelen om zware middelen als de Zweedse band te vervangen.
Definitie ongewenste zorg
Als belangrijkste knelpunt noemt ActiZ dat het wetsvoorstel de term ‘ongewenste zorg’ heel breed uitlegt. Van onvrijwillige zorg is zelfs sprake als het gaat om zorg waar een wilsbekwame cliënt zelf om vraagt. Bijvoorbeeld als een oudere het prettig vindt om te slapen met een bedhek omhoog, staat niets hem in de weg om hiervoor te kiezen. Maar als hij in zorg is, dus als hij onder dit wetsvoorstel zou vallen, dan mag een bedhek niet meer, ook niet als de cliënt er zelf om vraagt, stelt ActiZ.
Daarom zou de bepaling, die gewenste zorg tot onvrijwillige zorg bestempeld, uit het wetsvoorstel geschrapt moet worden, bepleit ActiZ. “We willen fixatie (Zweedse band), afzondering en gedwongen medicatie vermijden. Maar dan moeten andere hulpmiddelen om veiligheid van cliënten te borgen, zoals bewegingssensoren, wel gebruikt kunnen worden.”
‘Goed voor de cliënt’
Een ander knelpunt volgesn ActiZ is de afweging tussen de keuzes van de cliënt en het professionele oordeel van de zorgverlener, en de mogelijkheden die hij heeft. Er kunnen gevallen zijn waar de hulpverlener andere keuzes maakt dan de cliënt, omdat hij goede zorg wil verlenen, of omdat de keuzes van andere cliënten in het gedrang komen. Een voorbeeld: als een dementerende oudere niet uit bed gehaald wil worden en in apathie vervalt, dan wil de zorgverlener goede zorg verlenen, en de oudere proberen te activeren. Het wetsvoorstel Zorg en dwang zegt echter: ‘Ingrijpen in die gevallen leidt ertoe dat wordt ingegrepen in de vrijheid van de cliënt om zijn leven naar eigen inzicht in te richten’. De wet stelt dat het onvrijwillige zorg is om een cliënt te activeren, en dat die zorg daarmee principieel ongewenst is. Dat staat lijnrecht tegenover de principes van goede zorg.
Nota aan Tweede Kamer
ActiZ vindt dan ook dat de wet zich niet moet richten op zorg, maar enkel op dwang, om dit soort knelpunten weg te nemen. Samen met Branchebelang Thuiszorg Nederland (BTN) en Verenso, organisatie van specialisten ouderengeneeskunde heeft ActiZ haar visie opgesteld in een nota voor de Tweede Kamer.
