Ruim tachtig procent van de zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) heeft de afgelopen vijf jaar verbaal én fysiek geweld meegemaakt. Omdat de daders zelden vervolgd worden, hebben ze volgens een deskundige een vrijbrief om geweld te gebruiken tegen personeel in ggz-instellingen.
Dit blijkt uit een enquête onder zorgverleners in de ggz van De Monitor, het onderzoeksjournalistieke platform van de KRO-NCRV, in samenwerking met NU’91, de beroepsorganisatie voor verpleging en verzorging. Aan het onderzoek hebben 636 mensen meegedaan.
Een op de drie zorgverleners geeft aan enkele keren per week met agressieve patiënten te maken te hebben. Het vaakst krijgen de ondervraagden te maken met gescheld (97 procent), gevolgd door poging tot fysieke agressie (82 procent), gooien met voorwerpen of vloeistof (68 procent), slaan/stompen/schoppen (67 procent), duwen/trekken/vasthouden (62 procent) en spugen (52 procent). Ook poging tot verwurging en gijzeling komen, in mindere mate, voor.
Gedwongen ontslagen
Volgens Gerco Blok, psychiater en bestuurslid van ggz-instelling Emergis, is een relatief kleine groep patiënten verantwoordelijk voor de grote hoeveelheid geweldsincidenten. Hij vindt dat deze patiënten doorgeplaatst moeten worden naar forensische klinieken, maar zonder strafrechtelijke vervolging lukt dit vaak niet. Agressieve patiënten blijven daardoor te lang binnen de muren van een reguliere ggz-instelling. Soms worden zij zelfs gedwongen ontslagen, omdat ze anders een te groot gevaar vormen voor zorgverleners en andere patiënten.
Aangifte doen van geweld door patiënten in een ggz-instelling heeft niet altijd zin, want het Openbaar Ministerie vervolgt vaak niet. Dit zegt Joke Harte, onderzoeker aan de Vrije Universiteit, tegen De Monitor. Zij heeft onderzoek gedaan naar meer dan 2600 geweldsincidenten in de ggz. In 704 gevallen werd er aangifte gedaan en tien procent daarvan resulteerde in een strafvervolging. Volgens Harte hebben patiënten “eigenlijk een vrijbrief” om geweld te gebruiken tegen zorgverleners.
