De komende vijf jaar willen de partijen 60.000 extra ouderenwoningen en 25.000 extra verpleegzorgplekken realiseren. Het gaat om 40.000 vrijkomende en nieuwe nultredenwoningen en 20.000 extra geclusterde woningen, waarvan 10.000 tot 14.000 worden gebouwd door woningcorporaties.
Voor 2031 is het streven om in totaal 110.000 extra nultredenwoningen, 50.000 extra geclusterde woningen en 50.000 verpleegzorgplekken te creëren.
Adequaat Wlz-budget
Om de plannen te realiseren, willen ActiZ, Aedes, VNG en ZN dat er een adequaat Wlz-budget beschikbaar komt voor zorgkantoren. De eerste indicatie van de extra zorgkosten is 2 miljard euro. Ook vragen ze om meer sturing vanuit het Rijk of de provincie bij de realisatie van alle ouderenwoningen. Verdere uitwerking van de plannen om aan de randvoorwaarden te voldoen moet van een volgend kabinet komen.
Gemeenten
In het akkoord is verder afgesproken dat gemeenten medio dit jaar al een woonzorgvisie hebben geformuleerd. Hier moet in staan hoe de lokale overheden in hun regio met zorgorganisaties en woningcorporaties voldoende woningen en voorzieningen voor ouderen willen realiseren. Deze visies worden volgende jaar weer verwerkt tot uitvoeringsprogramma’s.
Vergijzing
De ouderenwoningen zijn nodig om tegemoet te komen aan de vergijzing. Het aantal 75-plussers zal naar verwachting toenemen van 1,4 miljoen in 2020 naar 2,6 miljoen in 2040. Eind vorig jaar bleek hoe groot de opgave wel niet in. Door het realiseren van voldoende geschikte woningen voor ouderen kunnen sommige ouderen langer zelfstandig blijven wonen en kan een verhuizing naar een verpleeghuis worden uitgesteld of voorkomen. Bovendien bevordert het de doorstroming op de woningmarkt voor andere leeftijdsgroepen, waaronder starters.
Vorige week stemde de Tweede Kamer voor een motie van GroenLinks om tot een woonzorgakkoord te komen. Een initiatiefnota van van de partij wordt op 7 juni behandeld in de Kamer.
Prachtige teksten in het zoveelste akkoord. En als je wat langer meeloopt in deze sector weet je zeker dat je hier al eens eerder geweest bent. Dat is iets anders dan een Déja vu. Daarbij weet je namelijk dat dit niet zo is, je denkt het alleen.
Niettemin op zoek naar de concrete maatregelen in het akkoord waardoor de noodzakelijke randvoorwaarden, knelpunten zoals financiering, ruimtelijke ordeningsprocedures en tegenstrijdige regelgeving op het punt van wonen en zorg opgelost kunnen worden. Ik heb ze niet gevonden.
Wie gaat de koppeling tussen de woonvisie en de verpleegopgave in een gemeente aanbrengen en hoe wordt de initiatiefnemer bij concrete realisatie van het project geholpen? Ik kan er helemaal niets concreets over vinden.
Zorgkantoren en gemeenten moeten hierin een belangrijke rol spelen. Bij de concrete projectontwikkeling van ouderenhuisvesting zijn dit tot nu toe twee volstrekt autonome instanties die van elkaars bestaan – in het geval van concrete initiatieven – niet afweten. En dan blijft de vraag; wat kunnen deze partijen concreet voor het initiatief betekenen als het gaat om het aanbrengen van een versnelling en een kwalitatieve en financiële bijdrage om wonen en verpleegzorg te integreren. Nergens iets over te vinden.
Het akkoord blijft steken bij het hoog over formulering van ambities en het aloude instrument van een Taskforce. Oude wij in nieuwe zakken of liever gezegd ‘Windowdressing’ door brancheorganisaties, politiek en overheden die onvoldoende verantwoordelijkheid nemen voor het niet van de grond komen van concrete initiatieven op snijvlak van wonen en verpleegzorg. In feite zij het weer de marktpartijen en de semipublieke organisaties zelf die op de gebruikelijke wijze hun business case moeten zien rond te krijgen met ene hoge mate van onzekerheid (lees risico) wat betreft de RO-procedures, bouwkosten, de (zorg)productie/exploitatie en het tarief. Zo plat is en blijft de realiteit. Maar gelukkig is dat voor sommige bestuurders juist een uitdaging om enthousiast te blijven werken aan de realisatie van toekomstbestendige woningen waarin zorg- en dienstverlening geboden kan worden tot het niveau van 7 x 24 uur verpleegzorg in combinatie met een breed welzijns-
activiteiten pakket. Ik mag hopen dat zorgkantoren en gemeenten juist in de relatie met dit soort bestuurders gaat investeren in plaats van de hulp in te roepen van een taskforce zonder enige doorzettingskracht en instrumentarium. Ondersteun deze betrokken bestuurders in hun rol als maatschappelijk ondernemer en je zult zien dat het aantal initiatieven toeneemt en de realisatie ervan wordt versneld.