Het Academisch Medisch Centrum (AMC) zet een buurtziekenhuis op voor kwetsbare ouderen. Op die manier wil het AMC de zorg verbeteren voor deze ouderen, die steeds vaker noodgedwongen in het ziekenhuis verblijven omdat ze vanwege de bezuinigingen op verpleeghuizen en de wijkverpleging nergens anders terechtkunnen.
Initiatiefnemer van het buurtziekenhuis is Bianca Buurman, bijzonder lector aan het AMC en de Hogeschool van Amsterdam. Buurman en haar collega-onderzoekers krijgen vanuit het AMC subsidie voor het opzetten van het buurtziekenhuis. Hier gaan zij onderzoeken hoe kwetsbare ouderen beter kunnen worden opgevangen. In het ziekenhuis krijgen de geriater, eerste hulp, specialist ouderengeneeskunde en de huisarts de kans om met elkaar samen te werken. Het initiatief gaat in maart van start in Amsterdam-Zuidoost, niet ver van het AMC.
Het buurtziekenhuis biedt volgens de betrokkenen een oplossing voor het “gapend gat” tussen ziekenhuis en huis. Dit gat is ontstaan omdat er is bezuinigd op verpleeg- en verzorgingshuisbedden en de wijkverpleging. Het doel van de bezuinigingen is dat patiënten voor deze zorg thuis terechtkunnen, maar die mogelijkheid is er onvoldoende. Huisartsen weten niet waar zij ouderen met bijvoorbeeld ontregelde diabetes of uitdroging naartoe kunnen sturen.
Sterke toename
Als gevolg daarvan is er een sterke toename van het aantal ouderen op de spoedeisende hulp (SEH). Volgens Bianca Buurman is er bij het AMC een toename van 20 procent van deze patiënten die niet in het ziekenhuis thuishoren. “Deze ouderen verblijven vervolgens lang in het ziekenhuis, terwijl dit voor hen niet de geschikte plek is. Vaak leidt een ziekenhuisopname bij deze patiënten tot meer complicaties, zoals verwardheid en achteruitgang in hun functioneren.”
Om te weten te komen hoe de zorg voor deze groep kwetsbare ouderen beter geregeld kan worden, onderzoekt Buurman onder meer wat de huisarts nodig heeft om zijn patiënten te kunnen doorverwijzen; welke scholing verpleegkundigen nodig hebben en aan wat voor zorg behoefte is. Ze pleit voor het verlenen van laagcomplexe medische zorg in eerstelijnscentra in de wijk, wanneer simpele medische handelingen, zoals het aanleggen van een infuus, thuis niet meer lukken. Dit soort handelingen vraagt om de expertise van specialisten uit het ziekenhuis, die nauw met de huisarts en de wijkverpleegkundigen samenwerken.
Wat Buurman betreft, komt er in zo’n eerstelijnscentrum veel aandacht voor zelfredzaamheid: de patiënt moet worden gestimuleerd om te bewegen en ook uit bed te komen, terwijl in het buurtziekenhuis de focus ligt op medische handelingen. “We vragen ons af of een verpleegkundig specialist de coördinatie op zich kan nemen in het centrum, bijgestaan door een huisarts.”
Dunbevolkte gebieden
Buurman ziet meer buurtziekenhuizen in Amsterdam wel zitten, al heeft ze nog geen concrete plannen voor andere delen van de stad. “Eerst gaan we dit buurtziekenhuis in Zuidoost maar eens opzetten.” Ook voor dunbevolkte gebieden in Nederland kan een buurtziekenhuis een uitkomst zijn, volgens haar, omdat daar minder ziekenhuizen zijn. Er zijn enkele soortgelijke initiatieven, bijvoorbeeld de SeniorenKliniek Hulst.
Het ministerie van VWS heeft laten weten het AMC-project te willen volgen, omdat dit één van de eerste plekken wordt waar de zorg aan kwetsbare ouderen op deze manier wordt opgezet. Zorgverzekeraars Nederland is positief over het buurtziekenhuis. “Dit is een heel mooi initiatief dat kan bijdragen betere kwaliteit van de zorg aan ouderen en aan kostenreductie”, zegt woordvoerder Maike Krommendijk. “Het buurtziekenhuis past in het streven van zorgverzekeraars om meer zorg over te hevelen naar de eerste lijn.” Er zijn volgens haar financiële middelen voor eerstelijnsverblijf, waar het buurtziekenhuis onder geschaard kan worden. Dit valt nu nog onder de Wet langdurige zorg, en vanaf 2017 onder de Zorgverzekeringswet.
