Ondanks, of misschien wel dankzij, de ophef rondom de komst van goeroe Deepak Chopra is het Alzheimersymposium van Fred Matser uitverkocht. Zelf zal hij op 5 juni in de Amsterdamse Beurs van Berlage er het voorwoord doen en spreken over zijn motivatie om in Nederland een symposium over alzheimer te houden.
Wat heeft filantroop Fred Matser bezield om in het nuchtere Holland een bijeenkomst te organiseren waarop alternatieve geneeswijzen een plaats krijgen naast de gevestigde medische wetenschap? Matser, die zijn geld verdiende in de vastgoedsector, zegt altijd interesse te hebben gehad voor het bewustzijn in het algemeen en het menselijk bewustzijn en welbevinden als onderdeel daarvan. Alzheimer en dementie ziet hij als aandoeningen die met name dat bewustzijn aantasten en daarmee het welbevinden ondermijnen. Hij heeft ook een zeer persoonlijke drijfveer. Hij heeft de gevolgen van de ziekte van dichtbij meegemaakt. Zijn moeder leed aan alzheimer.
Matser benadrukt dat er voor alzheimer nog altijd geen geneesmiddel is gevonden. “Er zijn geen ex-alzheimerpatiënten”, zegt hij in een interview met Skipr. “Laten we met elkaar kijken of we samen tot een effectieve geneeswijze kunnen komen.”
Goeroe
Met ‘samen’ doelt hij op de samenwerking waar in de aanloop naar het symposium veel kritiek op is gekomen. Naast gerenommeerde alzheimerdeskundigen en neurowetenschappers staat ook Deepak Chopra prominent op de sprekerslijst. Chopra is opgeleid tot arts, maar staat vooral bekend als goeroe en alternatieve geneesheer. Op het symposium zal hij ook spreken over een andere benadering van alzheimer dan de strikt wetenschappelijk aangetoonde.
Chopra stelt een therapie voor die is gebaseerd op een vegetarisch dieet, meditatie en een gezonde levensstijl. Of de therapie werkt is niet aangetoond. “Maar”, zegt Matser. “Er zijn in het leven veel dingen die nog niet wetenschappelijk zijn bewezen, maar die wel werken.”
Onderzoek
Alzheimer Nederland, medeorganisator van het symposium, heeft in de media benadrukt dat de therapie van Chopra nog wel aan gedegen wetenschappelijk onderzoek wordt onderworpen. De Amerikaanse neuroloog Rudolf Tanzi gaat onderzoeken wat het effect is van de therapie op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van gezonde vrijwilligers. Er wordt ook gekeken naar de vorming van alzheimereiwitten bij de proefpersonen. Tanzi deed baanbrekend genetisch onderzoek naar Alzheimer en schreef samen met Chopra het boek ‘Superbrein’. Tanzi spreekt op het symposium.
Ook Matser hamert erop dat hij een enorm respect heeft voor de wetenschap en medici in het bijzonder. “Chopra en Tanzi zijn originele, begaafde geesten”, zegt Matser. “Zij hebben beide hun sporen verdiend in de materiële, reductionistische wetenschap, maar zij blijven ook nieuwsgierig naar manieren waarop we de grenzen van wat we weten kunnen oprekken. Bovendien weten zij zich in hun onderzoek ondersteund door toonaangevende instituten als de Harvard University, de Universiteit van California en de Mount Sinai School of Medicine.”
‘Medisch tintje’
Dat oprekken van de grenzen is nou net wat veel mensen in het verkeerde keelgat schiet. De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) schreef gealarmeerd een brief aan staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid). De staatssecretaris was uitgenodigd om op het Alzheimersymposium spreken, maar de VtdK maande hem om dat vooral niet te doen. Met name de vermenging van gevestigde wetenschap en alternatieve geneeswijzen, ofwel ‘kwakzalverij’, stond de vereniging niet aan:
Om een medisch tintje aan de lezing te geven wordt Chopra geflankeerd door twee wel serieuze medische onderzoekers, de neurowetenschapper Rudy Tanzi, een man die naast zeer goed onderzoek ook ‘samenwerkt’ met Chopra, die zelf geen enkele expertise bezit op het gebied van Alzheimer. (..)
Behalve van de VtdK was er ook intern kritiek. De Nederlandse hoofdspreker op het symposium, Philip Scheltens, directeur van het VUmc Alzheimercentrum, nam in de media afstand van Chopra door te zeggen dat hij niets heeft “met dat alternatieve gedoe”. “Eerst zien, dan geloven”, zei ook de Rotterdamse hoogleraar Management en Organisatie van de Ouderenzorg, Robbert Huijsman, die op het symposium met Chopra in debat wil gaan.
Open debat
Matser schreef op zijn beurt een open brief waarin hij de VtdK uitnodigde voor een open debat, ook namens Chopra en Tanzi:
Dr. Deepak Chopra en professor Rudolph Tanzi nodigen een of twee vertegenwoordigers van uw vereniging van harte uit om publiek in debat te treden over het onderwerp van ons symposium ‘the future of brain health’. Wij zouden natuurlijk graag zien dat u aan dit debat meedoet.
Wij zouden het zeer waarderen als u op deze uitnodiging ingaat. We stellen voor dit debat te organiseren op donderdagmiddag 4 juni 2015, de dag voorafgaand aan ons symposium.
De Vereniging tegen de Kwakzalverij is op deze uitnodiging niet ingegaan.
Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) trok zich vorige week terug als spreker. Volgens een verklaring niet vanwege de controverse of de oproep van de VtdK, maar vanwege andere verplichtingen.
