Steeds meer overlastmeldingen worden veroorzaakt door mensen met verward gedrag, constateert de vereniging van woningcorporaties Aedes. Opmerkelijk genoeg kan de organisatie niets zeggen over het exacte aandeel dat verwarde personen hebben in de meldingen. Ook de afzonderlijke woningcorporaties zelf kunnen hier geen uitspraken over doen. Als boosdoener wordt de privacywetgeving aangewezen.
Woningcorporaties stellen dat zij geen cijfers hebben van het aantal meldingen van woonoverlast, veroorzaakt door personen met verward gedrag. Deze gegevens worden niet bijgehouden. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) staat dit in de weg, zowel bij het registreren van dergelijke informatie als bij het uitwisselen van gegevens met de lokale partners. Of er daadwerkelijk sprake is van een stijging van meldingen over woonoverlast door personen met verward gedrag, blijft daardoor gissen.
Hoewel woningcorporaties veel belang hechten aan de samenwerking met politie, gemeente en zorgorganisaties, verloopt het uitwisselen van gegevens over mensen met verward gedrag moeilijk. Eenvoudiger uitwisselen van gegevens van kwetsbare huurders met andere partijen zou kunnen helpen bij het aanpakken van de woonoverlast. Politie, gemeenten en ggz zijn sinds de invoering van de aangescherpte AVG echter terughoudender met het uitwisselen van gegevens, constateert Aedes. De organisatie pleit voor een betere samenwerking en informatie-uitwisseling met onder anderen zorgverleners. “Snel ingrijpen is in het belang van onze huurders en hun omgeving”, zegt Aedes-voorzitter Marnix Norder in de Volkskrant. “We komen liever nu langs met een zorgverlener, dan met de politie als het te laat is. Zorginstanties laten nu steken vallen.”
Subjectief oordeel
Woningcorporaties bevestigen dat de AVG de aanpak van woonoverlast door huurders met verward gedrag in de weg staat. Stefan Gradisen, adviseur communicatie van Portaal herkent de trend dat er steeds meer woonoverlast wordt ervaren door huurders met verward gedrag. “Maar we hebben daar geen exacte cijfers van. Dat heeft te maken met de AVG die op dit punt streng is. Het komt er op neer dat we alleen feiten mogen registreren en geen subjectieve oordelen. ‘Verward gedrag’ valt onder de tweede categorie: wij zijn geen medici en stellen dus geen diagnose.”
Ook Mitros houdt geen gegevens bij over meldingen die veroorzaakt worden door huurders met verward gedrag, mede door de privacywetgeving. Eva Feijen, senior communicatieadviseur van Mitros stelt dat zij daardoor niet kunnen stellen dat deze meldingen daadwerkelijk stijgen. De AVG maakt het ook niet makkelijker om gegevens uit te wisselen met de lokale partners: “We moeten nog strakker met elkaar gaan kijken naar wat er wel en niet mag. Sommige dingen wil je vooraf weten van nieuwe huurders, zodat we ons kunnen voorbereiden. Daarvoor is intensief overleg nodig tussen politie, ggz en de buurtteams. We moeten voorkomen dat we naar elkaar gaan wijzen”.
Multiproblematiek
Woningcorporatie Staedion, actief in de regio Den Haag, stelt in haar jaarverslag dat het onduidelijk is of het aantal gevallen van woonoverlast door huurders met verward gedrag is toegenomen. Wel signaleert de woningcorporatie dat er steeds vaker sprake is van multiproblematiek. Dit bevestigt Eva Feijen van Mitros. Ook de Utrechtse woningcorporatie ziet overlastmeldingen steeds complexer worden: “De collega’s in het veld ervaren dat het steeds lastiger is om achter de voordeur te komen. Er is veel sprake van zorgmijders die te maken hebben met uiteenlopende problematiek. Dat maakt het nog ingewikkelder wie er wanneer aan zet is. Wie neemt de regie? Daarin zijn we nog steeds zoekende, al worden daar lokaal steeds betere afspraken over gemaakt”.
Het ontbreekt ook volgens Aedes aan regie en afstemming tussen de verschillende betrokken partijen. Om hierover concrete afspraken vast te leggen, heeft de brancheorganisatie een (model)convenant ontwikkeld, maar het zou moeite kosten om partners daarin mee te krijgen. Om woonoverlast zoveel mogelijk te beperken, werken woningcorporaties samen met lokale partijen. Uit onderzoek van Aedes blijkt dat de corporaties over het algemeen niet tevreden zijn over de samenwerking met ggz en de gemeente. Deze verloopt nog vaak moeizaam.
Verslechtering leefbaarheid
In opdracht van Aedes heeft onderzoeksbureau RIGO in 2018 onderzoek gedaan waaruit blijkt dat een toename van kwetsbare bewoners in de wijk leidt tot een verslechtering van de leefbaarheid. Volgens Aedes gaat het vooral om huurders met een psychiatrische problematiek. Ook huurders met een alcohol- of drugverslaving en mensen met een verstandelijke beperking veroorzaken volgens de vereniging veel overlast. Tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer afgelopen week kaartte de Rotterdamse wethouder Zorg Sven de Langen aan dat veel personen met verward gedrag in zijn stad in dezelfde wijken met een goedkope voorraad belanden. Dat vindt hij niet de ideale plek voor mensen om weer thuis te herstellen. Hij pleit er dan ook voor om paal en perk te stellen aan ambulantisering.
Aedes noemt drie verschillende redenen waarom het juist huurders met verward gedrag vaker voor woonoverlast zorgen. Zij stellen dat het aantal plekken in zorgcomplexen en ggz-instellingen is sterk gedaald, waardoor er nu meer mensen met psychische problemen zelfstandig wonen. In datzelfde gesprek spraken bestuurders van ggz-instellingen nog tegen dat er sprake is van een beddentekort in de ggz. Een andere oorzaak die Aedes noemt voor de overlast, is het feit dat de sociale huursector de afgelopen jaren gekrompen is én beperkt is tot de laagste inkomens. Juist huurders met lage inkomens hebben relatief vaker psychische problemen en komen meestal terecht in de goedkoopste woningen.
