De kwaliteitsnorm ‘minimaal 90 procent van de multitraumapatiënten wordt direct in het regionaal traumacentrum gepresenteerd’, staat vanaf de invoering in 2014 onder druk. Eén op de drie multipatiënten komt niet in het regionale traumacentrum. Daardoor lopen ze een twee keer zo groot risico op overlijden.
90 procentsnorm multitraumazorg
“De norm wordt niet goed nageleefd. Sommige partijen trokken de onderbouwing ervan in twijfel”, vertelt adviseur De Booys. In maart schreef ze het advies ‘Verder weg omdat het moet’ over hoe de multitraumanorm beter kan worden geïmplementeerd.
ISS-score
De verdeeldheid heeft te maken met hoe een trauma wordt bepaald. De mate van ernst van het trauma wordt achteraf in het ziekenhuis bepaald met de ISS-score, de Injury Severity Score. Is die 16 of meer, dan moet de gewonde patiënt direct naar een traumacentrum worden vervoerd. Maar ambulanceprofessionals moeten al op straat bepalen hoe ernstig iemand gewond is. “Deze preklinische triage is heel moeilijk zonder de apparatuur en hulpmiddelen waarover ziekenhuizen beschikken.” Voor de ondersteuning van ambulancepersoneel bij de preklinische triage is inmiddels de Trauma Triage App ontwikkeld.
Preklinische triage
Veel winst is volgens De Booys te behalen in optimalisatie van de preklinische triage en verkleining van het verschil in de scores van de ambulanceprofessionals op straat en die in het ziekenhuis. Dit is vooral het werk van de traumachirurg en de medisch manager ambulancezorg. Die laatste is verantwoordelijk voor het landelijk protocol ambulancezorg, de leidraad voor het ambulancepersoneel op straat. “De twee partijen bleken nooit goed met elkaar te hebben gesproken over de problemen van de preklinische triage en het belang van de traumanorm”, zegt De Booys. “Op de inhoud vonden ze elkaar.”
Verder doorrijden is beter
Een verklaring voor grote regionale verschillen blijkt de afstand te zijn naar het traumacentrum. Regio’s met langere afstanden hebben lagere scores, omdat eerder wordt gekozen voor een dichterbij gelegen ziekenhuis. “Op zich logisch, maar wel in strijd met de norm om direct naar het traumacentrum te rijden. Traumachirurgen onderzochten dat doorrijden beter is, ook als de situatie heel ernstig is. Deze informatie zou gedeeld moeten worden met de ambulanceprofessionals.”
Traumahelikopter
Een verbetering is dat ziekenhuizen sinds 2021 feedback moeten geven aan de ambulancezorg over hoe het is afgelopen met de patiënt. De Booy ziet nog meer mogelijkheden: “Eén aanbeveling is om afspraken te maken over het voorkomen van tussenstops bij instabiele patiënten, bijvoorbeeld door de ambulanceprofessionals meer te ondersteunen bij het vervoer. Ook is inzet van de traumahelikopter voor patiëntenvervoer bij grotere afstanden wellicht een optie. Verder is structureel overleg tussen de traumachirurgen en de medisch managers ambulancezorg essentieel.”
Demissionair minister Ernst Kuipers heeft in een interview met Zorgvisie in april 2022 gezegd dat ziekenhuizen moeten gaan voldoen aan de kwaliteitsnormen.
