Journal Inside 35824_067_010 (2015) Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
De huidige vormen van ketenfinanciering van chronische aandoeningen zijn vooralsnog niet bewezen effectief als middel om ketenzorg te bevorderen. Dat stelt associate-professor Isabelle Fabbricotti van het instituut voor Beleid en Management in de Gezondheidszorg (BMG).
Als wetenschapper onderzoekt Fabbricotti al geruime tijd waar in de praktijk de knelpunten voor ketenzorg liggen. “De belangrijkste barrière voor ketenzorg zijn eigen belangen”, stelt ze in het oktobernummer van Skipr-magazine. “Tot op zekere hoogte zijn die legitiem. Bij de huidige krimpende budgetten moeten zorgprofessionals en -organisaties op zichzelf letten.”
Dergelijke belangenconflicten kunnen verder worden bemoeilijkt door het verschil in soortelijk gewicht van elk van de deelnemende partijen binnen een zorgketen. Fabbricotti: “Niet iedere beroepsgroep heeft dezelfde status of macht, dan krijg je al snel een Calimero-effect.”
De huidige keten-dbc’s, zoals die sinds 2010 voor bepaalde vormen van chronische zorg in de eerste lijn gelden, doen weinig om potentiële belangenconflicten te dempen. In de huidige opzet zetten ze de verhoudingen eerder op scherp. “Dat komt omdat ze worden aangestuurd door één partij, die bepaalt wie welk deel van het potje krijgt”, zegt Fabbricotti. “Bij de verdeling van ketengelden heeft de overheid vooral ingezet op zorggroepen.”
Koptarief
Dat is wat Fabbricotti betreft niet het enige manco: “Ketenfinanciering werkt pas echt als het voor organisaties in de keten de enige manier is om aan geld te komen.” Dat is nu niet het geval, aangezien zorgverleners de binnen de keten geleverde zorg vaak op andere manier kunnen wegschrijven. Een andere zwakte is volgens Fabbricotti dat allerlei extra werkzaamheden die voortvloeien uit het samen werken binnen ketens, zoals overleg, coördinatie en rapportage, niet vaak in de financiering zijn opgenomen “Het zou zeker helpen als er een dekkender koptarief komt, zodat zorgverleners zulk soort werkzaamheden afdoende vergoed krijgen”, aldus Fabbricotti.
Als het gaat om nieuwe, passender vormen van financiering van ketenzorg valt geregeld de term ‘populatie-gebonden bekostiging’. “Als je zorgaanbieders gezamenlijk verantwoordelijk maakt voor de gezondheid van de bevolking in een bepaald gebied, zullen ze wel moeten samen werken”, stelt onderzoeker Fabbricotti. “Dus het zou beslist een stimulans zijn voor ketenzorg, maar het blijft wel een hele moeilijke bekostigingsvorm.”
Leiderschap
Om de ketenzorg een nieuwe impuls te geven zet het iBMG in op leiderschapsontwikkeling. De Leergang Ketenregie in de Zorg die dit najaar start moet bestuurders, managers en professionals leren om zonder hiërarchische macht strategisch te interveniëren in zorgketens en –netwerken. Volgens Fabbricotti is leiding geven in een netwerkomgeving bepaald geen sinecure. “Het regisseren van een keten is echt wat anders dan leiding geven aan een instelling of afdeling”, aldus Fabbricotti. “Je moet partijen verbinden zonder hiërarchische macht te hebben. Als ketenregisseur moet je communiceren, verbinden en conflicten managen zonder alle formele sancties of beloningen van een traditionele functie.”
Lees meer over de kansen en knelpunten in de ketenzorg in het oktobernummer van Skipr-magazine dat medio september verschijnt.