Het gebruik van big data biedt volop mogelijkheden voor het verbeteren en personaliseren van de zorg. Privacy blijft een belangrijke kwestie, maar mag de ontwikkeling van nieuwe big data-toepassingen niet in de weg staan.
Dit kwam naar voren tijdens het Skipr-event ‘Duik in het big datameer’ dat dinsdag plaatsvond op de High Tech Campus in Eindhoven.
Patiënten kunnen dankzij nieuwe technieken al veel data genereren en rapporteren, zegt Nicky Hekster van IBM Watson Health. “In combinatie met digitale intelligentie kan uit die data hele waardevolle kennis worden opgehaald.” Er komen steeds meer initiatieven op het gebied van toepassing van big data in de zorg op de markt. Zoals Pacmed, een tool die op basis van medische gegevens van vergelijkbare patiënten adviseert wat de beste behandeling is voor een patiënt.
Beschikbaarheid data
Het succes van dergelijke initiatieven hangt af van de beschikbaarheid van grote hoeveelheden data. Maar, zo blijkt tijdens de paneldiscussie, niemand mag worden gedwongen zijn gegevens beschikbaar te stellen. RVS-onderzoeker Leo Ottes stelt: “Benut de data die er zijn. Er zijn al veel patiënten bereid om gegevens te delen, vanuit het idee dat het de zorg kan verbeteren. Maar dat moet wel vrijwillig gebeuren.” Lies van Gennip, directeur van Nictiz, is ook tegen een verplichting, maar vindt wel dat het beschikbaar stellen van zorgdata “automatischer” mag gebeuren dan nu het geval is. “We moeten toe naar de situatie waarin mensen hun gegevens delen, tenzij ze actief aangeven dit niet te willen. Het is zo’n belangrijk goed.”
Privacy
Privacy blijft een punt van zorg, maar dat hoeft volgens de sprekers het gebruik van big data in de zorg niet in de weg te staan. Volgens Willem Herter van Pacmed is het al mogelijk om veilig en verantwoord toepassingen voor de zorg te ontwikkelen. “Gebruik alleen de gegevens die nodig zijn, wees transparant richting de patiënt en vraag altijd om toestemming voor het gebruik van data.” Dianda Veldman, directeur van de Patiëntenfederatie Nederland, merkt dat critici soms onterecht de “privacykaart” spelen om het gebruik van big data in de zorg tegen te houden. “Het privacyvraagstuk is een probleem om op te lossen, maar het mag de ontwikkelingen niet vertragen.”
Betrokken arts
Dat big data en kunstmatige intelligentie een grotere rol gaan spelen in de zorg staat volgens alle sprekers buiten kijf, maar er moet altijd een arts betrokken blijven bij het diagnoseproces. “Het is een griezelig idee om zorg van mensen volledig van machines te laten afhangen”, zegt Van Gennip. “Big data moeten niet aan de knoppen gaan zitten. Er moet een arts bij zijn om de informatie te duiden.” Maar, vindt Wijnand IJsselsteijn, professor aan de TU Eindhoven, “als empirisch is aangetoond dat een machine iets beter en sneller kan dan een arts, laat het dan aan de machine over.”
