In de regio Rotterdam-Rijnmond werken zorgprofessionals en ziekenhuisbestuurders met elkaar samen. De stichting BeterKeten, opgericht in 2011, faciliteert en stimuleert deze samenwerking. Het Erasmus MC, Franciscus Gasthuis & Vlietland, Maasstad Ziekenhuis en Albert Schweitzer ziekenhuis zijn de vier bestuurlijke partners van de stichting BeterKeten. Daarnaast wordt er nauw samengewerkt met de andere ziekenhuizen in de regio en de eerstelijnszorg. De ambitie van BeterKeten is om zorginstellingen te helpen de kwaliteit en doelmatigheid van zorg te versterken.
Net werken
Het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur deed in 2020 onderzoek naar de meerwaarde en het succes van BeterKeten en de onderliggende factoren die daaraan hebben bijgedragen. BeterKeten fungeert voor betrokken medisch specialisten en bestuurders als ‘bindmiddel’ in de regio, schrijven de onderzoekers. Medisch specialisten en bestuurders benadrukten de meerwaarde van het werken in netwerken. Voor medisch specialisten biedt BeterKeten een ‘professioneel leernetwerk’ waarbinnen zij zichzelf kunnen blijven ontwikkelen en patiëntenzorg verder kunnen optimaliseren. De ‘korte lijnen’ met collega’s in de regio zorgen dat zowel medisch-inhoudelijke als procesmatige kennis wordt uitgewisseld. Netwerken is wel net werken, tekenen de onderzoekers hier bij aan. Naast de ervaren meerwaarde wordt samenwerking ook als intensief ervaren; het vraagt om extra tijd en inspanning.
Behalve dat samenwerken extra tijd en inspanning kost, zijn er nog meer contextfactoren die invloed kunnen hebben op het succes van een project. Zo moet er een helder en gedragen beeld zijn over welke onderdelen van het zorgtraject waar plaats moeten vinden. Het helpt als er steun is voor de samenwerking van uit het bestuur en de financieel-economische omstandigheden moeten geen roet in het eten gooien.
Medisch leiderschap
Sommige factoren hebben betrekking op de personen die het netwerk vormen. Het helpt als een netwerk zijn oorsprong vindt in de medisch-specialistische opleiding die mensen samen hebben genoten. De aanwezigheid van vertrouwen en respect voor elkaars kunnen is belangrijk. Professionele trots en ambitie spelen een rol, maar ook medisch leiderschap. Medisch leiders zijn mensen die zich kwetsbaar durven opstellen en open durven te zijn over hun eigen werkwijze en resultaten. “Samenwerken begint met een visie op wat goede zorg is en een ambitie om de beste zorg voor de patiënt met elkaar te realiseren. Dit vraagt om over het eigen deelbelang heen te stappen; van medische professionals op het niveau van de eigen vakgroep, van bestuurders op het niveau van de eigen ziekenhuisorganisatie”, aldus de onderzoekers.
Kunnen niet zonder BeterKeten
De deelnemers willen dat BeterKeten vooral doorgaat met het ondersteunen van samenwerkingsverbanden in de regio. “Dit netwerk was nooit tot stand gekomen zonder BeterKeten, dat was nooit gelukt, dat weet ik zeker”, zegt een van de respondenten in het evaluatieonderzoek. “Omdat je nu een club hebt die je faciliteert, die je helpt, die meedenkt. Die het heel professioneel aanpakt, maar ook vanuit een onafhankelijke positie de brug vormt tussen de verschillende deelnemers en dat dan ook samenvoegt. Dat hadden we gewoon niet in ons eentje kunnen doen. We hadden de mankracht er niet voor, de expertise niet, de tijd niet, dus BeterKeten is voor ons netwerk echt van levensbelang geweest en nog steeds. We kunnen nog steeds niet zonder BeterKeten. Als BeterKeten dit netwerk niet meer zou faciliteren, dan gaat de professionaliteit, de cohesie eruit. Dan zijn de ontwikkelingen die we in gedachten hebben, die zullen veel langzamer tot stand komen of helemaal niet.”
Een groot deel van de geïnterviewde artsen en bestuurders spreekt over het verder bundelen van de krachten om slagkracht te kunnen vergroten. Waar medisch specialisten hierbij de nadruk vooral legden op het gezamenlijk optrekken rondom (veilige) informatie- en data uitwisseling, IT-infrastructuur en e-health toepassingen, spraken de bestuurders meer over het beeld van een ‘innovatielab’, een gemeenschappelijke leeromgeving voor vernieuwingen in de zorg, op het gebied van zorgaanbod, organisatie- of financieringsvormen.
Voorkomen dat hele regio met hetzelfde bezig is
“Wat nu nog onontgonnen terrein is in de samenwerking, en je kunt zoiets ook beleggen bij de SRZ maar ik vind het eigenlijk veel meer passen bij BeterKeten, is dat wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn in de zorg dat we gaan voorkomen dat de hele regio met hetzelfde bezig is”, zegt een van de respondenten. “Hoe mooi zou het zijn dat je als BeterKeten partners met elkaar afstemt dat één organisatie, waar het initiatief vandaan komt, begint en wordt ondersteund door het projectbureau en dat de geleerde lessen in kaart worden gebracht. Vervolgens wordt bekeken of het een innovatie is die op meerdere plekken moet worden geïmplementeerd of dat het juist iets is dat je op één plek blijft doen en waar de andere ziekenhuizen patiënten naar toe gaan verwijzen.”
