De kosten van niet-gecontracteerde wijkverpleging zijn twee keer zo hoog als de kosten van gecontracteerde wijkverpleging. Dat blijkt uit cijfers over 2017 die naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. Ook blijkt dat de ongecontracteerde wijkverpleging de afgelopen jaren enorm is gegroeid. Organisatie van zorgondernemers ActiZ en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) zijn bezorgd.
De afgelopen maanden heeft bureau ArteriaConsulting in opdracht van ZN, ActiZ, BTN, PFN en V&VN onderzoek gedaan naar ongecontracteerde zorg in de wijk. Op 22 januari heeft minister De Jonge de uitkomsten van dit onderzoek met de Tweede Kamer gedeeld. Er is een enorme groei te zien van niet-gecontracteerde wijkverpleging: van 1,3 procent van het totale aanbod in 2015 naar 6,2 procent in de eerste maanden van 2017. De kosten namen toe van 36,9 miljoen in 2015 naar 104,3 miljoen in 2016. En in de eerste helft van 2017 bedroegen die kosten 83,5 miljoen.
Kosten
In de eerste maanden van vorig jaar waren de kosten van niet-gecontracteerde wijkverpleging twee keer zo hoog als gecontracteerde zorg. In het onderzoek zijn cliëntkenmerken, behalve leeftijd, verder niet meegenomen dus het is lastig te beoordelen of er bijvoorbeeld grote verschillen zitten in zorgzwaarte.
Bemoeienis
Uit de vele interviews met – ongecontracteerde én gecontracteerde – zorgaanbieders blijkt dat er meerdere redenen zijn om geen contract af te sluiten. Sommigen vinden het voorgestelde tarief en budgetplafond te laag, dus men komt er in de onderhandelingen niet uit. Er zijn aanbieders die niet in aanmerking komen voor een contract. Of verpleegkundigen vinden dat je als ongecontracteerde aanbieder beter in kan spelen op de klantbehoefte dan als gecontracteerde. Ze willen geen bemoeienis van de zorgverzekeraar. Gecontracteerde wijkverpleegkundigen geven aan dat zij minder tijd kunnen besteden aan cliënten en spreken van hogere werkdruk omdat ze meer worden beoordeeld op de doelmatigheid van zorg.
Contractafspraken
ZN noemt ongecontracteerde wijkverpleging ‘de weg van de minste weerstand’ omdat tot nu toe een eenduidig kwaliteitskader, een goede bekostiging en transparantie over geleverde zorg ontbreken. ZN stelt dat het gebrek aan basale uitgangspunten voor goede wijkverpleegkundige zorg het maken van contractafspraken bemoeilijkt. Dat kwaliteitskader wordt binnenkort vastgesteld en de zorgverzekeraars kunnen die betrekken bij de inkoop voor 2019. ZN roept alle aanbieders op om dat kwaliteitskader ook te implementeren.
Contracteerproces
ActiZ roept op tot het verbeteren van het contracteerproces, want de huidige contractering richt zich teveel op doelmatigheid. Dat leidt tot te hoge prijsdruk en te krappe budgetplafonds. Dat zijn aanleidingen voor de enorme groei van ongecontracteerde zorg, stelt ActiZ, vooral omdat de doelgroep toeneemt in grootte en zorgzwaarte. Zowel ActiZ als ZN pleiten voor het aangaan van meerjarencontracten.
Voorjaar
ZN, ActiZ, BTN, PFN en V&VN hebben afgesproken om gezamenlijk met de resultaten uit het onderzoek aan de slag te gaan. Dat betekent: terugdringen van de ongewenste praktijkvariatie, de ontwikkeling van een kwaliteitskader en de doorontwikkeling van het bekostigingsmodel. Dat gebeurt de komende maanden. Minister De Jonge verwacht in het voorjaar met voorstellen te komen om contractering te bevorderen.
