Voor mensen met dementie die behoefte hebben aan seks en intimiteit zijn er allerlei obstakels. Psycholoog Tineke Roelofs van zorgorganisatie Schakelring adviseert zorgorganisaties om deze obstakels weg te halen, onder meer door de kennis over liefde, intimiteit en seksualiteit bij medewerkers te vergroten en door te onderzoeken hoe de privacy van cliënt en partner verbeterd kan worden.
Dit adviseert Tineke Roelofs in haar proefschrift ‘Love, intimacy and sexuality in nursing home residents with dementia’, dat ze op 5 september verdedigt aan Tilburg University. Uit de exploratieve studie doemt een gevarieerd beeld op: van een afgesloten hoofdstuk, liefdevolle intimiteit tot nog steeds hevige verliefdheid, waar seksuele beleving een belangrijk onderdeel van kan zijn. Als mensen liefde en samenzijn nog voluit kunnen beleven, verhoogt dit volgens de promovenda de kwaliteit van hun leven.
De promovenda ging voor haar onderzoek in gesprek met een groep van 17 cliënten en/of hun partner bij drie verschillende zorginstellingen in Noord-Brabant. Ook betrok Roelofs 187 in hoofdzaak vrouwelijke zorgverleners uit zes zorgorganisaties bij de studie. Uit de studie blijkt dat de attitude positiever is wanneer de medewerkers het gevoel hebben meer persoonsgerichte zorg te bieden, zij binnen hun organisatie een ondersteunende cultuur ervaren en over een hoger kennisniveau beschikken.
Praktische barrières
Mensen met dementie kunnen nog tot op hoge leeftijd seksueel actief zijn, maar gemakkelijk is het niet. Zo bemoeilijken beperkingen die samenhangen met dementie, zoals geheugenverlies of desoriëntatie, de mogelijkheid om intimiteit en seksualiteit te beleven. Daarnaast zijn bewoners sterk afhankelijk van de zorg, vaak 24 uur per dag, waardoor de privacy beperkt is. Verder zijn er praktische barrières (plaatsgebrek, eenpersoonsbed) en rust er nog altijd een taboe op het praten over seksualiteit, tussen partners en met zorgverleners.
Roelofs doet aanbevelingen aan zorgorganisaties ter verbetering van de kwaliteit van leven van cliënt en partner als het gaat om liefde, intimiteit en seksualiteit. Een greep uit de aanbevelingen: zorg dat ethische kwesties in alle openheid besproken kunnen worden, vanuit het perspectief van de cliënt; vergroot bij medewerkers kennis over liefde, intimiteit en seksualiteit; onderzoek hoe de privacy van cliënt en partner verbeterd kan worden; vermijd een te beschermend zorgparadigma wat betreft gevoelige onderwerpen.
