Daniëls, cardioloog en voormalig voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten (FMS), werd door de minister gevraagd om te kijken hoe het verder zou moeten met de voorgenomen fusie en wat voor toekomstbeeld beide ziekenhuizen hebben. Hij sprak daarvoor in de afgelopen maanden met tal van betrokkenen over de mislukte fusie en presenteerde maandag zijn eerste adviesrapport.
Lees ook het Zorgvisie-interview met Marcel Daniëls: ‘Zelfstandig blijven Achterhoekse ziekenhuizen niet realistisch’
‘Onontkoombaar’
Volgens Daniëls is een defusie (de bestuurlijke fusie die al wel was doorgevoerd terugdraaien) onontkoombaar. Vooral ook omdat de nieuwe gezamenlijke bestuursvoorzitter Jeltje Schraverus van de twee ziekenhuizen op 3 juli bij haar startspeech aankondigde dat de ziekenhuizen voor begin 2021 kunnen defuseren. “Maar dit is helaas niet gebeurt op basis van écht inhoudelijke afwegingen”, stelt Daniëls in zijn rapport. Hij schrijft liever te hebben gezien dat in gezamenlijke gesprekken een goed afgewogen toekomstvisie was geformeerd, met mogelijk defusie als gevolg. “Nu is dit gebeurd op basis van verstoorde verhoudingen.”
Bestuur en toezicht
Daniëls richt zich niet erg op de schuldvraag. Tevens stelt hij dat de argumenten om te fuseren en de uitgangspunten daarbij lange tijd helder waren en dat er tot de escalatie eind 2019 een rustige situatie bestond. En dat toen met de aankondiging van de verhuizing van intensieve zorg en verloskunde van Winterswijk naar Doetinchem de verhoudingen opeens flink verstoord raakten. Daniëls ziet dat het daarbij de raad van bestuur en raad van toezicht niet is gelukt om de verhoudingen te kalmeren. En dat de raad van toezicht bij het vervangen van bestuurders niet in staat was om een leiding met gezag in beide ziekenhuizen aan te stellen. Dit voedde het wantrouwen in de ziekenhuizen.
Uitdagingen
De verkenner wijst in zijn rapport op de uitdagende situatie waarin de ziekenhuizen zitten. De Achterhoek kent een vergrijzende en krimpende bevolking, er zijn risico’s op personeelstekorten en het is daarmee de vraag of beide ziekenhuizen wel zelfstandig kwalitatief goede zorg kunnen blijven leveren. Door samen te werken hadden de twee ziekenhuizen kunnen laten zien dat de Achterhoek met deze uitdagingen een voorbeeldregio had kunnen zijn, schrijft Daniëls.
Samenwerken
De ziekenhuizen in Doetinchem en Winterswijk zullen door die uitdagende toekomst moeten samenwerken. Daniëls schrijft dat met de ruggen tegen elkaar staan geen optie is, ook niet als meer samenwerking wordt gezocht met de topklinische ziekenhuizen in Arnhem en Enschede. De bevolking en eerstelijnsaanbieders in Achterhoekse gemeenten hebben belang bij goede samenwerking tussen de twee ziekenhuizen.
‘Niet realistisch’
De fusie die begin 2021 zou worden afgerond, wordt nu dus in een defusie omgezet. Daniëls schrijft dat de ziekenhuizen zelfstandig kwetsbaar zijn, zeker het SKB in Winterswijk. In een klein regionaal ziekenhuis in een krimpregio is het niet realistisch om te veronderstellen dat je altijd 24/7 acute zorg, intensive carezorg en verloskunde op peil kunt houden.
Klankbordgroep
Daniëls adviseert de ziekenhuizen om externe begeleiding te nemen. Zijn idee is om in een regionale klankbordgroep met partijen in de regio in gesprek te gaan en daarin te kijken hoe een samenwerking tussen het Slingeland ziekenhuis en het SKB zou moeten worden vormgegeven. Daniëls gaat die regionale klankbordgroep zelf voorzitten. Deelnemers zullen zorgverzekeraars, eerstelijns zorgaanbieders in de Achterhoek en lokale openbare bestuurders zijn. In 2021 kan er dan een regiogroep gestart worden waarbij dus partijen uit de tweede lijn aansluiten.
Van Ark
Minister van Medische Zorg Tamara van Ark stuurde het advies van Daniëls naar de Tweede Kamer. In een begeleidende brief zegt ze de ontstane situatie bij Santiz te betreuren. “Maar ik ga ervan uit dat het advies van de verkenner op draagvlak rekent en bijdraagt aan het weer op gang brengen van het goede gesprek in de regio zodat vanaf 1 januari 2021 de regiogroep opgestart kan worden”, reageert ze.
