Op dit moment hebben 290 duizend mensen dementie, in 2040 zijn dat er een half miljoen. Het merendeel van hen (79%) woont thuis. Alzheimer Nederland deed onderzoek onder ruim 1.400 mensen met dementie, mantelzorgers en zorgprofessionals naar hun woonbehoeften. 87 procent van de zorgprofessionals herkent de situatie dat ’mensen met dementie vaak nog “te goed” zijn voor een opname in het verpleeghuis, maar wel extra ondersteuning nodig hebben’. Mensen met dementie zien zelf enorm op tegen het verpleeghuis. Dat geeft twee derde van de mantelzorgers en maar liefst 96 procent van de zorgprofessionals aan.
Verlies van vrijheid
23 duizend mensen staan op een wachtlijst voor een plek in het verpleeghuis. Dit terwijl er ruim vijfduizend plaatsen in het verpleeghuis niet gebruikt worden. De beoogde bewoners zijn bang voor het verliezen van de vrijheid en eigen regie, het vertrek uit de vertrouwde omgeving en de associatie met ‘de laatste fase’, het overlijden. “Het aanbod past niet. Mensen met dementie blijven dus vaak in hun ongeschikte huis wonen, terwijl het eigenlijk al (lang) niet meer verantwoord is. Met uitgeputte mantelzorgers en crisisopnames tot gevolg”, stelt Alzheimer Nederland.
Geschikt wonen met ondersteuning
Er zijn nieuwe woonvormen nodig, geschikt voor mensen met dementie waar zij eerder naartoe kunnen verhuizen en dus langer thuis kunnen wonen, concludeert Alzheimer Nederland. “Langer thuis wonen is vooral geschikt wonen met ondersteuning. We hebben aan mantelzorgers en mensen met dementie gevraagd hoe dat eruit ziet. Zij geven aan dat dit een eigen plek is, waar ze alleen of samen met hun partner naartoe kunnen verhuizen. In hun vertrouwde buurt, waar ze anderen ontmoeten en activiteiten kunnen ondernemen. Waar zij vrijheid en regie hebben, maar ook zorg en ondersteuning kunnen krijgen als dat nodig is. Betaalbaarheid en toegankelijkheid zijn essentieel. Geschikt wonen is geen luxe. Sterker nog, het bespaart uiteindelijk geld door preventie van crisissituaties en psychische overbelasting van de mantelzorgers.”
Goed gesprek
Nederland staat voor een enorme woonopgave. Wonen was één van de centrale thema’s van de verkiezingen, er zijn tal van plannen en ideeën om vooral ‘meer’ te gaan bouwen, constateert Alzheimer Nederland. “Maar voordat we in de reflex schieten van bouwen, bouwen en nog eens bouwen, is het tijd voor een goed gesprek”, zegt Julie Meerveld, manager belangenbehartiging en regionale hulp. “Op die manier creëren we een we fijne woonplek, een effectieve doorstroom op de woningmarkt en geschikt wonen voor mensen met dementie wat zorgt voor langer thuis wonen. Alleen zo kunnen we de zelfredzaamheid van mensen met dementie bevorderen en de zorg ontlasten.”
Voor alle beleidsmakers, bouwers, projectontwikkelaars en andere betrokken heeft Alzheimer Nederland de Wijzer wonen voor mensen met dementie gemaakt. “Samen moeten we aan de slag om passende woonvormen voor mensen met dementie te realiseren”, aldus Julie Meerveld.
