© Chinnapong / stock.adobe.com
De regio heeft te maken met een grote arbeidsmarktproblematiek. Er zijn ruim 10.000 vacatures in Midden- en West-Brabant en daar komt bij dat in de komende jaren zo’n 30 procent van de medewerkers naar verwachting met pensioen gaat. Chantal Beks, bestuurder bij De Wever, ziet dat zelfstandigen en detacheerders inspelen op deze tekorten.
Vicieuze cirkel
“Wat we nu zien is dat steeds meer vaste medewerkers kiezen voor het zzp-schap en dat de zzp’ers die zich aanbieden steeds hogere uurtarieven vragen”, vertelt Beks. “En dat gaat in forse aantallen.” Er ontstaat een vicieuze cirkel, legt zij uit. Door de hogere uitgaven aan zzp’ers blijft er minder over voor vaste medewerkers, waardoor voor hen het zzp-schap aantrekkelijker wordt.
Doordat compensatie voor de hogere zzp-tarieven uitblijft voor de zorginstellingen kijken zij tegen verliezen aan in combinatie met andere prijsstijgingen. “Dat komt doordat de OVA-percentage is gebaseerd op de cao van de vaste medewerkers”, legt Beks uit. “Zzp’ers kunnen veel makkelijker inspelen op de schaarste.”
Koppelen zzp-tarieven
Van Den Haag zou zij het liefste extra geld zien om de lonen te verhogen. Maar het kabinet lijkt vastbesloten te zijn om de lonen niet te verhogen. Daarom denken de instellingen bijvoorbeeld aan het matigen van de zzp-tarieven door ze te koppelen aan de cao-lonen binnen de vvt. Ook willen ze afspraken over ANW-diensten. Beks spreekt van een moreel appel op zzp’ers om na te denken over de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg. Maar heeft die zzp’er dan die verantwoordelijkheid? “Iedereen heeft die maatschappelijke verantwoordelijkheid.”
“Wij geven dit signaal af als hart onder de riem voor de vaste medewerkers”, benadrukt Beks. “Wij zien dat zij heel veel last hebben van dit fenomeen en daardoor twijfelen of ze nog wel in vaste dienst willen blijven. Wij zouden zo graag willen dat het vaste dienstverband weer aantrekkelijker wordt zodat de zzp’er weer besluit om in vaste dienst te komen.”
Cao aanpassen
Samen met vakbonden wordt daarom ook gekeken naar het tussentijds aanpassen van de vvt-cao. “Maar op het moment dat wij de cao willen aanvullen en daar wordt door de verzekeraars en de zorgkantoren niet een hoger tarief tegenover gezet, dan zeggen veel van onze leden dat ze het niet kunnen financieren.”
Stoppen met inhuur
Libertas Leiden besloot onlangs te stoppen met de inhuur van zelfstandigen. “Als we dit niet op een andere manier kunnen doorbreken dan wordt dat de knop waar we aan gaan draaien”, vertelt Beks. “Dan gaat het ten koste van de wachtlijsten en de zorg.”
Werkgevers in vvt Brabant doen “moreel” appèl op vaste medewerkers om genoegen te nemen met een te laag loon ! Hoewel zij ook van mening zijn dat de nieuwe CAO een beter loon voor hun medewerkers moet gaan bieden, wentelen zij hun “schuldgevoel” af op hun vaste medewerkers, zo lijkt het. De uittocht naar zzp moet niet met de terechte eis tot reparatie van de door de SER vastgestelde loonkloof leiden, maar met drang en dwangmiddelen gestopt worden, want dat zou VWS ( minister Helder ) wensen. Wat een tijden: chanterende houding van werkgevers in de vvt zorg. De loonkloof ( tot 9 % achterstand op marktsector: peil 2020 ) en daarmee ook kloof in pensioengrondslag, dient voordat indexering en inflatiecorrectie aan bod komen gerepareerd te worden. CDA Minister de Jonge maakte eind 2021 hiermee een pover begin ( +1,13% ), maar Rutte IV ( CDA, CU, VVD, D66 ) blijft oorverdovend stil en laat de VVT patiënten en de professionele hulpverleners IN de zorg in de steek. Misschien is een gang naar de rechter nog een uitweg?
De zorg voor de toekomst staat op het spel en dat moet anders.
Nieuwe regelgeving voor Zzp’ers in de zorg zijn noodzakelijk om te voorkomen dat door ondeskundigheid de kwaliteit van zorg op het spel komt te staan en daarmee de cliënt.
Zzp’ers in de zorg V&V zouden minimaal 5 jaar praktijkervaring moeten hebben opgedaan naast de behaalde IG3 V&V diploma. Ook dienen de uurtarieven ingetoomd te worden tot de tarieven in de cao-vvt.
Momenteel kan een vmbo-er met een korte toetsexamen al van Helpende niveau 2 naar IG3 V&V met alleen een stage ervaring Zzp’er worden. Dit is zorgelijk en kan zo nooit de kwaliteit worden gewaarborgd.
Goede zaak om ook bij zzp eisen aan de actuele beroepsbekwaamheid te blijven stellen. Maatschappelijk lijkt het me ook verstandig om in het zzp tarief ook elementen als verzekering beroepsaansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid en pensioen zichtbaar te maken. Ook zal er geen sprake mogen zijn van slechts één en dezelfde inlener per jaar ( dan lijkt dit op loondienst en moeten alle sociale premies en loonbelasting betaald worden enz.)