Zorginstellingen in de langdurige zorg geven in de financiële verantwoording vaak onvoldoende toelichting op het gebruik van risicovolle financiële producten, zoals derivaten. Daardoor wordt valt uit de jaarrekening niet op te maken of een instellingen derivaten gebruikt. Dat constateren accountants van bureau PwC in het eigen vaktechnisch bulletin Spotlight.
Voor het onderzoek namen de PwC-consultants de jaarrekeningen van twintig instellingen in de verzorging en verpleging en tien instellingen in de gehandicaptenzorg onder de loep. Op basis van deze inventarisatie constateren de accountants dat een derde van de onderzochte instellingen gebruik maakt van derivaten, met name om zich in te dekken tegen renteschommelingen.
Hoger
PwC sluit niet uit dat het aantal instellingen dat derivaten gebruikt in werkelijkheid hoger is. In de financiële verantwoording is vaak niet terug te vinden dat er sprake is van variabele leningen met een hieraan gekoppelde renteswap. “Deze constatering roept de vraag op of er nog meer instellingen zijn die effectief beschikken over derivatencontracten zonder dat dit uit de jaarrekening blijkt”, aldus PwC.
Risicobeheersing
Door de gemankeerde verslaglegging is vaak ook niet duidelijk welke financiële risico’s een instelling precies loopt en welke verplichtingen de instelling jegens een swappartner heeft. Daarbij maken instellingen ook niet altijd goed duidelijk waarom ze voor bepaalde producten gekozen hebben. PwC betwijfelt bovendien of de financiële risicobeheersing op het juiste niveau wordt vastgesteld en of dit beleid voldoende wordt getoetst door raad van bestuur en raad van toezicht.
Groei
PwC concludeert dat er sprake is van een toename van het gebruik van derivaten in de langdurige zorg. Deze constatering is in lijn met eerdere onderzoeken. Het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) constateerde vorig jaar dat bijna één op de vijf zorgconcerns derivaten. Volgens accountantsbureau KPMG gebruikte bijna de helft van de grootste zorginstellingen in Nederland in 2011 financiële derivaten, waar dit een haar eerder nog een kwart was.
Verbod
Minister Schippers van Volksgezondheid kondigde in december aan dat ze zorginstellingen wil verbieden om risicovolle derivaten aan te kopen. De minister denkt hierbij met name aan producten die voor acute liquiditeitsproblemen kunnen zorgen, zoals “margin calls” met bijstortverplichtingen.
