Het gaat om een nieuw hoogtepunt. Een kwartaal eerder stond het aantal vacatures op 66.000. Een jaar eerder waren er 64.600 vacatures in de zorg.
Verdubbeling
De laatste jaren is het aantal vacatures hard gestegen. Het is in de afgelopen vier jaar bijna verdubbeld. In het laatste kwartaal van 2020 waren er nog maar 36.700 vacatures. Tien jaar geleden stond het aantal vacatures op 13.500. Vooral tijdens de eerste coronajaren is het aantal vacatures hard gestegen binnen de zorg.
Over de hele Nederlandse economie nam het aantal vacatures in het vierde kwartaal toe met 7.000 terwijl het aantal werklozen gelijk bleef. De arbeidsmarkt werd hierdoor krapper, terwijl de krapte in de voorgaande kwartalen vrijwel steeds afnam. Voor elke 100 werklozen waren er 108 openstaande vacatures. Het aantal banen nam opnieuw toe (33.000).
Onder de kabinetten Rutte zijn er ongeveer 77.000 banen in de zorg verdwenen.
Dus.
Het wordt tijd om een Op=Op beleid in de zorg te starten. Met dit aantal structurele vacatures, een dalend aantal werkuren ( nu gemiddeld 70% van full-time per werknemer en medewerker), een hoog gemiddeld verzuim, een toenemend aantal gepensioneerden uit de sector zorg en een dalende instroom is de gemiddelde WERKLAST ( ervaren werkdruk ) veel te hoog !! Maatregelen om hieraan wat te doen beperken zich tot vermindering administratieve last ( oa AI ), meer gebruik van technologische hulpmiddelen en daadwerkelijke zeggenschap door zorgprofessionals. De loonkloof bij verpleegkundigen en verzorgenden IG, het gebrek aan betaalbare studenthuisvesting en dienstwoningen nabij zorginstellingen, hoge OV en parkeerkosten, onvoldoende werving van mannen, onvoldoende betaalbare 24 uurs kindopvang, onvoldoende BBL en duale onderwijsplekken annex aantrekkelijke honorering worden niet of onvoldoende gebruikt. De honorering van de vierde en vijfde werkdag per werk moet veel aantrekkelijker worden ( kosten kindopvang, kosten huishoudelijke enz). Misschien kan defensie de werving ook richten op meer verplegende functies, zodat deze na afloop van de huidige gespannend tijd ook elders kunnen instromen.
Deze cijfers laten duidelijk zien hoezeer de zorgsector lijdt onder structurele personeelstekorten. De stijging van het aantal vacatures is het gevolg van verschillende factoren, waarvan bezuinigingen onder de kabinetten-Rutte een belangrijke rol spelen.
Analyse van de cijfers:
Historische context: banenverlies en vacaturegroei
Onder de kabinetten-Rutte zijn er 77.000 banen verdwenen in de zorg, vooral door bezuinigingen en marktwerking. Veel zorginstellingen moesten besparen, wat leidde tot ontslagen en reorganisaties.
Tegelijkertijd is de vraag naar zorg gegroeid door vergrijzing en complexere zorgvragen. Het aantal vacatures in de zorg is in tien jaar tijd gegroeid van 13.500 naar 67.400, een vervijfvoudiging.
Waarom zoveel vacatures?
Hoge werkdruk en uitstroom: Zorgverleners verlaten massaal de sector door te hoge werkdruk, bureaucratie en gebrek aan waardering.
Vergrijzing van het personeel: Veel oudere zorgmedewerkers gaan met pensioen, terwijl de instroom van nieuwe krachten onvoldoende is.
Onvoldoende aantrekkelijkheid: De lonen in de zorg blijven achter bij andere sectoren, terwijl de werkdruk hoog is.
Structurele krapte op de arbeidsmarkt
De krapte geldt voor de hele economie, maar in de zorg is dit extra problematisch. De verhouding van 108 vacatures per 100 werklozen betekent dat er zelfs als alle werklozen aan de slag zouden gaan, nog steeds tekorten blijven bestaan.
Dit betekent dat het personeelstekort in de zorg niet zomaar met meer werving op te lossen is. Structurele verbeteringen in arbeidsvoorwaarden, werkplezier en bureaucratische lasten zijn noodzakelijk.
Gevolgen van dit beleid
De zorg blijft draaien op een steeds kleiner en overbelaster team, wat leidt tot uitval en verdere uitstroom.
De kwaliteit van zorg komt onder druk te staan, vooral in de ouderenzorg en de GGZ.
Marktwerking en doorgeschoten efficiëntiedenken hebben gezorgd voor instabiliteit en onnodige verspilling aan management en consultancy, terwijl direct zorgpersoneel tekortschiet.
Oplossingen?
Afschaffen van de marktwerking in de zorg: Terug naar een systeem waarin zorg een publieke voorziening is, zonder commerciële zorgverzekeraars en onnodige bureaucratie.
Betere arbeidsvoorwaarden en minder werkdruk: Hogere lonen, minder administratieve rompslomp en meer zeggenschap voor zorgverleners.
Investeren in zorgopleidingen en behoud van personeel: Meer opleidingsplekken en betere begeleiding van jonge zorgmedewerkers om uitval te voorkomen.
Conclusie
Deze cijfers bevestigen dat de zorg in crisis verkeert door jarenlang falend beleid. De groei van het aantal vacatures is geen teken van een bloeiende sector, maar een symptoom van een systeem dat zorgverleners uitput en onvoldoende investeert in de toekomst. Een fundamentele koerswijziging is noodzakelijk.
Zie ook advies RVS trouwens.
Reken-eenheden inzake personeelsbehoefte uniformeren aub!
Voorbeeld elders: in de klas van een van onze jonge familieleden is er één baan ( functie ) voor een onderwijzer, die per week door drie personen wordt vervuld ( 1×1 dag en 2×2 dagen ). De vacatures kunnen beter in fte ( full-time equevalent ) ofwel in de zorgsector 36 uur per week of in een breuk daarvan (bijv. 1 fte of 0,7 fte) uitgedrukt worden. Dan weten we in hoeverre de werklast wordt beïnvloed en of er van meer of minder sprake is. ( bijvoorbeeld als een fulltimer vervangen wordt door drie deeltijders ). De informatie dat er 10 fulltimers met pensioen gaan en vervangen worden door 20 personen die 18 uur/week werken betekent dus geen uitbreiding. En omgekeerd ( 20 fte met pensioen vervangen door 10 x 0,5 fte ) betekent een verschrikkelijk tekort!