Behandeling met slechts één virusremmer in plaats van de gebruikelijke drie blijkt op lange termijn niet voldoende te werken. Een combinatiepil is toch het beste, concluderen internist-infectioloog Bart Rijnders en promovendusIngeborg Wijting van het Erasmus MC.
Een jaar geleden ontstond, door de komst van de nieuwe hiv-remmer dolutegravir, de hoop dat hiv-patiënten konden overstappen op een pil met daarin alleen dit nieuwe middel. Maar die hoop blijkt ijdel, zo is de conclusie van langetermijnonderzoek van Bart Rijnders en Ingeborg Wijting van het Erasmus MC. Zij werkten samen met het hiv-behandelteam van het Erasmus MC en collega’s van het UMCG, in Groningen.
Rijnders deed het onderzoek bij 104 patiënten bij wie het virus al geruime tijd onder controle was dankzij de combinatietherapie. Hij had in de onderzoeksopzet geschreven dat hij ermee zou ophouden zodra bij meer dan twee patiënten resistentie zou ontstaan tegen dolutegravir. Dat gebeurde bij drie patiënten, ondanks dat het er in eerste instantie op leek dat er geen resistentie ontstond. Na een half jaar onderzoek leek de groep die de monotherapie volgde het net zo goed te doen als de groep die zijn gebruikelijke combinatietherapie slikte, aldus Rijnders. Maar na anderhalf jaar trad toch resistentie op en werd het onderzoek stopgezet.
Teleurstelling
Het staken van de studie was voor veel patiënten een teleurstelling, omdat ze het heel kleine tabletje in vergelijking met de dikke combinatietablet prettig vonden. Rijnders: “Het overgrote deel deed het met de monotherapie goed. Maar we kunnen helaas niet voorspellen bij wie monotherapie wel goed blijft werken en bij wie niet. Dan moet je elk risico uitsluiten en weer overstappen op de combinatietherapie.”
De voordelen van monotherapie waren legio. Minder geneesmiddelen betekent minder bijwerkingen en ook fors lagere kosten. Ondertussen nemen alle patiënten weer hun gebruikelijke combinatietherapie. Bij de patiënten bij wie het hiv weer meetbaar was geworden, is het virus nu weer onmeetbaar.
Rijnders en zijn collega-wetenschappers hebben hun bevindingen inmiddels online gepubliceerd in The Lancet HIV. In vervolgstudies wordt gekeken of het op zich veel belovende dolutegravir wellicht wel goed werkt in duotherapie, dus in combinatie met één ander antiviraal middel.
