De ministeries van VWS en Financiën hebben modelovereenkomsten goedgekeurd, die uitsluitsel geven over de arbeidsrelatie tussen de zorginstelling en de zelfstandige die bij mensen thuis zorg verleent. Hiermee zijn de problemen rond zzp’ers in de thuiszorg opgelost, verwachten de opstellers van de overeenkomsten, Branchebelang Thuiszorg Nederland (BTN) en FNV Zelfstandigen.
Minister Schippers (VWS) heeft in februari een brief gestuurd aan BTN en FNV Zelfstandigen waarin ze de modelovereenkomsten goedkeurt, mede namens de staatssecretarissen van VWS en Financiën en de Belastingdienst. De overeenkomsten gelden met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2015. Zzp’ers in de zorg die de modelovereenkomsten gebruiken, hoeven geen Verklaring arbeidsrelatie (VAR) aan te vragen. Met de VAR kunnen zzp’ers aan hun opdrachtgevers aantonen dat ze zelfstandige zijn volgens de Belastingdienst.
De Belastingdienst stopte begin 2014 met het verstrekken van de VAR aan zzp’ers in de zorg. De fiscus oordeelde namelijk dat zzp’ers in de zorg schijnzelfstandigen zijn. Omdat veel van hen werken via een reguliere zorgaanbieder, zou er sprake zijn van een gezagsverhouding die niet samengaat met vrij ondernemerschap. Ook eist de Belastingdienst dat zzp’ers zelf vervanging regelen, bijvoorbeeld in geval van ziekte.
Eisen stellen
In de modelovereenkomsten is vastgelegd dat zorginstelling en zzp’er geen intentie hebben om een arbeidsovereenkomst aan te gaan. Ook is daarin onder meer vastgelegd dat de zzp’er weliswaar zelf zijn eigen vervanging regelt, maar dat de zorginstelling daarover het laatste woord heeft. “De instelling wil de kwaliteit van haar werkzaamheden waarborgen en kan daarom eisen stellen”, zegt Josien van Breda van FNV Zelfstandigen. “Een zorginstelling kan bijvoorbeeld verwachten van een vervanger dat hij een juiste vooropleiding heeft gevolgd om zorg te kunnen verlenen aan cliënten.”
In de modelovereenkomsten staat precies wat wel en niet kan, volgens Van Breda. Zolang de zzp’er en de zorginstelling daaraan houden, zitten ze goed. “Hierdoor hoeft de cliënt zich geen zorgen te maken en kan hij rekenen op zorg van een vertrouwde zorgverlener.” Volgens haar zijn de problemen tussen de fiscus en zzp’ers nu van de baan.
Vragen
De Zorgprofessional is niet gerust op de goede afloop. De landelijke coöperatie van zzp’ers in de zorg heeft vragen gesteld aan minister Schippers over de kwestie. “Het ministerie heeft laten weten onze vragen nog niet te kunnen beantwoorden, eerst moet de Tweede Kamer worden geïnformeerd”, aldus Karel Hoenderdos van De Zorgprofessional.
Wat ook geen vertrouwen wekt, is de aanpak van de overheid in de kwestie tot dusverre. Hoenderdos: “Toenmalig VWS-minister Ab Klink heeft in het verleden afspraken gemaakt over zzp’ers in de zorg, waar de Belastingdienst zich vervolgens niet aan hield. Wie zegt me dat de fiscus dat nu wel doet met betrekking tot de modelovereenkomsten?”
