De manier waarop de veiligheid van voedsel gecontroleerd wordt in Nederland schiet tekort. Er is geen gestructureerde aanpak om opkomende risico’s te ontdekken en te beoordelen. Risico’s worden daarom niet altijd goed in beeld gebracht of te laat ontdekt, met als gevolg dat mensen onnodig ziek worden.
Dat constateert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een donderdag verschenen rapport. Volgens de onderzoekers richt de voedselsector zich vooral op bekende risico’s die zich in het verleden hebben voorgedaan. ”Door veranderende omstandigheden kunnen voedselveiligheidsrisico’s zich echter in een andere hoedanigheid voordoen of in ernst toenemen”, stelt de raad.
Voedselinfecties
Van het overgrote deel van de voedselinfecties lukt het nu niet de bron te achterhalen. ”Dat is een belangrijke tekortkoming in het systeem. Dit zorgt ervoor dat de besmetting niet bij de bron kan worden aangepakt.” De onderzoekers constateren ook dat in de Verenigde Staten groenten en fruit als belangrijkste oorzaak worden gezien van voedselinfecties, terwijl in Nederland dit risico juist heel laag wordt ingeschat. ”Het opmerkelijke is dat geen onderzoek is gedaan naar dit verschil en dat niet bekend is wie het dichtste bij de waarheid zit.”
De Onderzoeksraad wijst erop dat Nederland de afgelopen jaren meerdere malen is opgeschrikt door incidenten met voedsel, waaronder salmonella in gerookte zalm, fraude met paardenvlees en Q-koorts. Volgens de organisatie is een ”steviger” veiligheidssysteem noodzakelijk om opkomende risico’s vooraf goed te kunnen inschatten en tijdig te kunnen ingrijpen.
Signalering
”Wanneer incidenten zich voordoen, is het van belang dat signalen sneller en beter worden herkend en opgepakt.” Binnen de huidige werkwijze is de signalering en beoordeling van opkomende risico’s volgens de raad versnipperd. De raad stelt ook dat de voedselproductie en -handel de laatste decennia aanzienlijk complexer zijn geworden. Daardoor is het moeilijker geworden risico’s te beheersen. ”Voedsel en grondstoffen komen van over de hele wereld en de handelsstromen zijn te complex om de risico’s ervan te overzien.”
Onafhankelijke eenheid
Als oplossing adviseert de Raad minister Bruno Bruins (Medische Zorg) om een ”gezaghebbende eenheid” te creëren. Deze kan informatie uit bronnen zoals de wetenschap, het RIVM, de NVWA, bedrijven en consumenten samenbrengen, waarna een snel onafhankelijk advies kan volgen. (ANP)
