Met de Monitor Zorg en Participatie volgt het Nivel al ruim twintig jaar de zorg- en leefsituatie van mensen met een langdurige ziekte of beperking. De onderzoeksresultaten worden gebruikt om verschillende partijen, zoals de overheid, te informeren om zo bij te dragen aan meer passende zorg en een meer inclusieve samenleving.
Gevolgen coronapandemie
In 2020 stond het onderzoek voor het merendeel in het teken van de gevolgen van de coronapandemie. Sinds de coronacrisis ontvangen mensen met een chronische ziekte of beperking minder ondersteuning. Hun dagbesteding en sociale contacten vallen weg en zorg wordt uitgesteld of afgezegd.
Voor sommige mensen met een langdurige ziekte of beperking hadden de coronamaatregelen een negatieve impact op hun leven. Zo was er sprake van een vermindering van hun welzijn en meer gevoelens van eenzaamheid. Voor anderen bracht de coronapandemie echter positieve ontwikkelingen met zich mee, zoals de groeiende aandacht voor zelfmanagement.
Reguliere zorg
Bij ruim een derde van de mensen met een chronische ziekte had de crisis gevolgen voor hun reguliere zorg. Bij 14 procent van de ondervraagden is de gezondheid achteruitgegaan. Een groter deel van de mensen geeft aan negatieve gevoelens door de corona-uitbraak te ervaren en zich zorgen te maken, met name over hun eigen lichamelijke gezondheid en de gezondheid van hun familieleden.
Meer zelfmanagement
Bij één op de tien mensen met een langdurige ziekte zijn zelfmanagementactiviteiten toegenomen in coronatijd. Zij letten beter op veranderingen in gezondheid, nemen trouwer hun medicatie in, en hebben hun leefstijl verbeterd door meer te bewegen of gezonder te eten. Een deel van hen (6 procent) vindt het juist lastiger om met hun ziekte om te gaan dan vóór de coronapandemie. Het wel of niet actief zijn wat betreft zelfmanagement hangt sterk samen met de mate waarin mensen zich zorgen maken over corona, aldus het Nivel.
Eenzaamheid
Onderzoek onder 75-plussers met een lichamelijke beperking binnen de monitor liet zien dat de coronapandemie vooral de emotionele eenzaamheid verder versterkt. Dit komt deels voort uit het minder vaak buitenkomen en het minder uitoefenen van hobby’s.
Overige gevolgen
De coronapandemie heeft nog veel meer gevolgen gehad op het gebied zorg en participatie bij mensen met een chronische ziekte of langdurige beperking. In de figuur hieronder zijn ze overzichtelijk per themagebied bij elkaar gezet.
