De oplopende aanrijtijden worden vooral veroorzaakt door de uitbraak van het coronavirus, constateert de NZa. Na vervoer van een coronapatiënt moet een ambulance schoongemaakt worden en kleedt het personeel zich om. Dat kost logischerwijs tijd. Ook wijst de NZa erop dat de opleidingen stil kwamen te liggen, waardoor de aanwas van nieuw personeel stokte. Daarnaast was er sprake van uitval van personeel dat zelf het virus opliep of in quarantaine moest. Een aantal regio’s heeft al langere tijd structureel te maken met personeelstekort. Dat zijn doorgaans ook de regio’s die het niet lukt te voldoen aan de streefnorm om bij minstens 95 procent van de spoedmeldingen (zogeheten A1-meldingen) binnen een kwartier ter plaatse te zijn.
Forse dalingen
Uit de voorlopige cijfers over 2020 blijkt dat 19 van de 25 regionale ambulancevoorzieningen (RAV’s) niet aan deze streefnorm voldoen. Bij de overgrote meerderheid daarvan (vijftien regio’s) is sprake van een daling van de responstijden. Die is in sommige gevallen fors, zegt de NZa. Toch leidt dit er niet toe dat er meer regio’s in de zorgwekkende C-categorie terechtkomen. De teller blijft wat dat betreft op vijf staan. “De cijfers geven geen aanleiding voor een nieuwe indeling, ze hebben echt met de omstandigheden te maken”, zegt NZa-woordvoerder Erik Bloem. “In de C-categorie zitten regio’s waar meer aan de hand is dan alleen slechte responstijden, er is ook sprake van weinig zicht op verbetering.”
Maatregelen
De oplopende aanrijtijden zijn al langere tijd een punt van zorg. Eerder al besloot de NZa samen met de IGJ de slechtst presterende regio’s extra in de gaten te houden. De maatregelen om de situatie te verbeteren hadden echter hinder van de coronacrisis. Zo zijn pilots waarbij ambulances direct worden ingezet zonder triage vooraf voorlopig stopgezet. Triage is nodig om vast te stellen of het bij een melding om een coronabesmetting gaat.
Pluim voor de sector
Extra triage vooraf is bovendien de reden waarom het in veel gevallen is gelukt om bij echte spoedgevallen wel op tijd ter plaatse te zijn. Afgaande op de bevindingen van zorgverzekeraars, ROAZ’en, huisartsenposten en de IGJ is daardoor de toegankelijkheid van de zorg niet in het geding geweest. Dat kan rekenen op een pluim van de NZa. “We willen benadrukken dat de sector echt goed werk heeft geleverd”, zegt Bloem. Demissionair minister Hugo de Jonge sluit zich aan bij de lof van de NZa in de begeleidende brief die hij aan de Tweede Kamer stuurde over de cijfers.
Stijgende lijn
Sinds begin dit jaar arriveren ambulances weer vaker op tijd. Zorgverzekeraars verwachten dat veel RAV’s deze stijgende lijn door kunnen zetten in de tweede helft van 2021. Dat is uiteraard afhankelijk van de coronasituatie in Nederland. Initiatieven om de prestaties structureel te verbeteren, moeten wat de NZa betreft zo snel mogelijk weer in gang gezet worden.
