“De zorgsector moet voorkomen in dezelfde positie terecht te komen als de schoonmaakbranche enkele jaren geleden. De grens is echt bereikt.”
Deze waarschuwing viel te beluisteren uit de mond van bestuursvoorzitter Eelco Damen van Cordaan tijdens het Skipr-congres over de transitie van de langdurige zorg. “We moeten de neerwaartse spiraal van de groeiende prijsdruk doorbreken”, aldus Damen. “We moeten kwaliteit kunnen blijven leveren. Dat betekent een fatsoenlijke financiële waardering voor medewerkers en ruimte om te investeren in ontwikkeling en opleiding.”
Gedeelde verantwoordelijkheid
Misschien nog belangrijker voor het welslagen van de transitie is volgens Damen een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid, dat branches en sectoren overstijgt. “De kern van de transitie is de wenselijkheid om langer thuis te wonen. Maar de opgave die daarmee gemoeid is zou niet alleen het probleem van de ouderenzorg moeten zijn. Eenzaamheid is een belangrijke voorspeller van zorgkosten, maar het is niet de taak van de zorgsector om eenzaamheid voor te zijn, dat hoort bij het welzijnswerk. Dagbesteding is ook geen taak van de zorg. Dat geldt net zo goed voor wonen. Dat is misschien wel de crux van de transitie, maar het is niet onze verantwoordelijkheid dat ouderen op tijd gelijkvloers gaan wonen.”
Waar het deze gezamenlijkheid betreft kunnen we wat Damen betreft een voorbeeld nemen aan Zweden. “Daar is gekozen voor een nationaal programma ‘ouderen’, in plaats van ‘ouderenzorg’. Dat betekent dat alle ministeries een inspanning leveren en niet zoals in Nederland alleen volksgezondheid.”
Ook vindt Damen dat de discussie over de transitie niet versluierd moet worden door ideologisch getinte wishful thinking. “De staatssecretaris praat vooral een samenleving waarin iedereen voor elkaar zorgt, terwijl er natuurlijk ook snoeihard bezuinigd wordt. Als we bij de afbouw van de intramurale zorg niet investeren in de zorg thuis dan gaat het straks verschrikkelijk kraken.”
