De nieuwe opzet en afbakening van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is onduidelijk. Met name het onderscheid tussen basis ggz en gespecialiseerde ggz roept vragen op. Ook sluiten bekostiging, aanspraken en richtlijnen qua terminologie niet op elkaar aan.
Dat constateert het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) in deel twee van het Advies Geneeskundige Geestelijke Gezondheidszorg. Het opknippen van de geneeskundige ggz in een basis ggz en gespecialiseerde ggz is vastgelegd in het Bestuurlijk Akkoord dat ggz-aanbieders, verzekeraars en ministerie van VWS in 2012 overeengekomen zijn. De herijking moet de ggz toegankelijk en betaalbaar houden voor de toekomst.
Opwaartse druk
De basis ggz is bedoeld voor de behandeling van minder complexe stoornissen, terwijl gespecialiseerde ggz bedoeld is voor patiënten met gecompliceerde problematiek. Dit onderscheid is volgens het CVZ “onvoldoende duidelijk”. Ook ziet het CVZ het gevaar van een “opwaartse druk” waardoor patiënten doorgeschoven worden naar zwaardere vormen van zorgverlening. CVZ wil om deze reden over twee jaar opnieuw bekijken of de beoogde begrenzing voldoet.
Kritiek
Het eerste deel van het CVZ-advies over de ggz kreeg vorig jaar zware kritiek. Veldpartijen waren boos over de wijze waarop het CVZ onderscheid aanbracht tussen psychische klachten en stoornissen. CVZ adviseerde om voortaan alleen nog behandeling van stoornissen te vergoeden. Ook de aanscherping van de vergoedingsgrond bij aandoeningen als autisme, ADHD, dementie en delirium viel slecht.
Bruikbaar
In het tweede deel gaat het CVZ nader in op deze kritiek. Het CVZ onderkent dat het onderscheid tussen een klacht en een stoornis “in de praktijk problematisch dan wel op zijn minst kunstmatig is”. Stoornissen kunnen zonder klachten bestaan, terwijl klachten niet hoeven te duiden op een stoornis. Toch vindt het CVZ het onderscheid “ook met zijn beperkingen voldoende bruikbaar”.
Geen tijdsbegrenzing
Voor wat betreft de zorg in het autisme spectrum doet het CVZ een handreiking door de begrenzing in de aanspraak op zorg tot 1 jaar te laten vervallen. Het CVZ wil de vergoedingsmogelijkheden voor de preventie van depressie, paniek- en angst alsmede problematisch alcoholgebruik zelfs verruimen.
Minder expliciet
Niettemin is er ook nu weer kritiek op het CVZ-advies. Zorgverzekeraars Nederland (ZN) vindt het tweede deel van het advies op punten onnodig vaag. “De duidingen in dit tweede concept rapport GGZ deel 2 zijn op belangrijke onderdelen veel minder expliciet, waardoor er naar ons oordeel onnodig veel interpretatie ruimte voor het veld blijft bestaan”, aldus ZN.
Onduidelijkheid
Beroepsverenigingen vinden dat het CVZ zelf voor onduidelijkheid zorgt door diffuus gebruik van definities. Zo spreekt het CVZ naast basis ggz over Generalistische Basis-GZZ zonder deze term nader in te vullen. Ook vrezen de ggz-professionals dat een groot deel van de basis ggz wordt overgeheveld naar de huisartsenpraktijk zonder na te denken over haalbaarheid of gevolgen voor de patiënt.
