Op dinsdag 21 december wordt de Skipr99 editie 2022 bekendgemaakt
Denk je aan Limburg in 2021, dan denk je aan de overstroming in juli dit jaar. Het Zuyderland ziekenhuis bleef droog, maar de organisatie verzorgt ook thuiszorg, huishoudelijke ondersteuning en heeft een aantal zorgcentra. “Het zorgcentrum van een andere zorgorganisatie in Valkenburg is ondergelopen waardoor de eerste nacht zestig cliënten midden in de nacht opgenomen moesten worden in een leegstaande vleugel van een van onze zorgcentra. Het was een verschrikkelijk beeld”, vertelt Jongen. “Oude dementerende mensen die haveloos aankomen met alleen wat kleren en een tandenborstel. Het was heel tragisch.” Inmiddels is alles weer opgeknapt, inclusief het huis van Jongen zelf, dat ook onderstroomde.
Vierde golf
Ook als het gaat om de coronapandemie gebruikt Jongen een watermetafoor: “Die vierde golf begon bij ons. Net toen het ziekenhuispersoneel op adem was gekomen en de plannen voor de inhaalzorg rond waren, liepen de coronapatiënten weer binnen.”
Mijnstreek
“Corona heeft deze regio heel hard geraakt”, zegt de bestuurder. “De mensen in de Mijnstreek hebben al een kwetsbare gezondheid en zij hebben het afgelopen anderhalf jaar minder kans gehad op electieve zorg. Knieën en heupen doen we bijna niet meer, een galblaasontsteking – normaal een simpele operatie – komt pas binnen als het acute pancreatitis is. Daar moet de patiënt een week voor in het ziekenhuis liggen. Ik ben normaal echt een rasoptimist, maar als ik nu zie hoe het met die omikronvariant gaat, zakt zelfs bij mij soms de moed in de schoenen. Ik hou mijn hart vast en hoop dat dit niet de tsunami wordt waar wij aan ten onder gaan.”
Mediaoptreden
Door de situatie voelde Jongen zich vanaf het begin van de crisis geroepen om stevig van zich te laten horen. Inmiddels is hij een veel geziene gast in de media. “Dat had ik twee jaar geleden niet verwacht.” De eerste keer was bij Jinek omdat Zuyderland geen mondkapjes had, het meest recente televisieoptreden was bij Buitenhof; weer om aan de bel te trekken: help de zorg deze nieuwe golf te overleven. “Ik vind het altijd spannend, maar ik ben nooit zenuwachtig. Ik zit daar niet voor mezelf maar om Zuyderland en de zorg te vertegenwoordigen.”
Trots
De mediaoptredens hebben een opvallend effect, ervaart Jongen. “Ik merk dat mensen daardoor trots zijn op Zuyderland. Het is heel apart hoe dat werkt, maar zij zien iemand van ons bedrijf daar zitten en voelen zich trots op dat bedrijf. Het heeft ervoor gezorgd dat er een ander beeld is ontstaan over Zuyderland. Vroeger waren wij bekend vanwege het financiële gedoe. We bungelden onderaan elk BDO-lijstje. En als we niet de onderste waren, gingen de ziekenhuizen onder ons failliet. Nu is dat beeld helemaal anders. Nu staan we hopelijk bekend als een organisatie die kwalitatief goede zorg levert.”
Medewerkers komen na mediaoptredens naar hem toe. Ze leven mee. “Laatst was ik op Op1 en dus pas om half drie ’s nachts thuis. De volgende ochtend kwam er een medewerker naar me toe met een lekkere kop koffie: dat zul je wel nodig hebben.”
Het Haagse
Of het ook invloed heeft op het beleid? “Dat is moeilijk vast te stellen, maar ik kan me niet voorstellen dat het níks doet. Volgens die talkshows kijken er zo’n miljoen mensen op een avond. Dat zijn ook mensen uit het zorgnetwerk. Ik ben al heel blij dat medewerkers weer trots zijn op ons bedrijf. En ik denk dat het ook in het Haagse wel gehoord wordt. Je probeert als bestuurder op allerlei borden invloed uit te oefenen, zoals via het ROAZ, de NVZ (waarvan Jongen tot december 2021 vice-voorzitter was, red.), in overleggen met bijvoorbeeld de FMS, V&VN en de NZa. Dat doe je niet alleen via de media.”
Haat
Keerzijde aan deze zichtbaarheid is het haatberichten-fenomeen. “Na elk optreden volgt er wel weer wat. Dat voelt niet fijn. Ik merk dat ik daardoor voorzichtiger ben in mijn uitspraken over lockdowns en vaccinatie, waar ik zeker wel een mening over heb. Maar ik probeer ook weer niet te veel na te denken over die berichten. Ik lees ze ook niet meer. De communicatieafdeling schermt ze voor mij af.”
Wantrouwen
In het verlengde daarvan ziet ook Jongen het groeiende wantrouwen naar artsen en verpleegkundigen. Want ook de professionals van Zuyderland kwamen dit jaar veel in beeld. “Patiënten vragen soms de meest vreemde dingen: bent u wel echt arts? Wat spuit u in mij, toch niet het coronavaccin? Het ergste was iemand die overgeplaatst werd en zei: ‘Waar brengen jullie me naartoe? Naar de kelder zeker.’ Dat hebben we nog nooit meegemaakt.”
Verwenmaand
Om er tegenwicht aan te geven, startte Zuyderland de campagne Ik geloof in de zorg, waarbij artsen en verpleegkundigen in beeld worden gebracht. “Mediaoptredens helpen hier dus ook weer bij, ze wekken vertrouwen in onze zorg. Als bestuur tonen wij intern en extern veel vertrouwen in onze medewerkers. We bieden 24/7 psychologische ondersteuning op de afdelingen. En we hebben december gebombardeerd tot verwenmaand. Met gezonde afhaalmaaltijden, smoothies en verwenproducten. Het was geen moeite om bedrijven te vinden die ons wilden steunen, kan ik je vertellen.” Sowieso is de support van buitenaf ontroerend. “Laatst kwam er een school gedichten voorlezen voor een aantal artsen en verpleegkundigen. We hielden het niet droog.”
Medisch specialist in loondienst
De coronacrisis kent voor deze bestuurder dus hoge pieken en diepe dalen. “Het gaat nog saai worden na de crisis”, grapt Jongen. Hoewel er een interessant debat op stapel staat. Jongen is namelijk uitgesproken tegenstander van het kabinetsplan om medisch specialisten in dienst te nemen. “Het staat er iets genuanceerder: de medisch specialisten moeten zich de komende twee jaar gedragen en de productieprikkel uitzetten en als ze dat niet doen moeten ze in loondienst. Ik voel daar helemaal niks voor. Het gaat alleen maar heel veel energie en geld kosten en welk probleem los je daarmee op? Ik vind het echt een non-issue.”
Kerst
Maar eerst een paar dagen rust rond de kerst. “We geven iedereen zo veel mogelijk gelegenheid om hun rust te pakken. En dat is ook nodig. Je merkt het aan de korte lontjes: mensen zijn moe.” Ook het bestuur heeft de feestdagen verdeeld, waardoor Jongen even een paar dagen zijn telefoon kan uitzetten. “Daar ben ik zowel geestelijk als fysiek hard aan toe.”
