In de negen jaar sinds de kwaliteitsregistraties van het Dutch Institute For Clinical Auditing (DICA) worden gebruikt in ziekenhuizen is het aantal complicaties en sterfgevallen bij operaties omlaag gegaan. Tegelijkertijd zijn er nog belangrijke stappen te zetten met betrekking tot patiënt-gerapporteerde uitkomsten.
Dit blijkt uit de Jaarrapportage 2017, die DICA-directeur Eric Hans Eddes donderdag heeft overhandigd aan minister Bruno Bruins (VWS), tijdens het jaarlijkse DICA-congres in de Beurs van Berlage in Amsterdam. DICA maakt voor 22 registraties gegevens over zorgprocessen en –uitkomsten zichtbaar. Inmiddels zijn er bijna 1 miljoen patiënten geregistreerd. In 2015 waren het er nog ruim 300.000.
De gevolgen van het meten, monitoren en vergelijken van zorgprocessen en –uitkomsten zijn gunstig. Een voorbeeld is borstkanker, de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen. De database van de borstkankerregistratie bevat inmiddels meer dan 105.000 patiënten. Nederlandse ziekenhuizen boeken goede resultaten bij borstcontour sparende operaties: namelijk een stijging in vier jaar tijd van 69 procent naar 76 procent.
Hogere overlevingskans
De DICA-registratie van uitgezaaide melanomen (huidkanker) laat een hogere overlevingskans zien. “Door de registratie is een beter gepast gebruik van dure geneesmiddelen mogelijk: hiermee kan een verbeterde en gerichtere behandeling gegeven worden aan de patiënt”, stelt DICA. Hierdoor is de overlevingskans na twee jaar inmiddels gestegen van twee naar vier op de tien mensen.
Ook bij herseninfarcten en hersenbloedingen, de belangrijkste oorzaak van invaliditeit én de op één na grootste doodsoorzaak in Nederland, zijn verbeteringen te zien. De zogeheten deur-tot-naald tijd (DTNT) is door verbeteringen inmiddels gedaald tot 24 minuten. Hoe korter de tijd tot de start van de behandeling (toedienen van infuus), hoe groter de kans is dat de patiënt zelfstandig kan functioneren.
Verbeterpunt
Toch signaleert DICA ook een verbeterpunt, namelijk met betrekking tot patiënt-gerapporteerde uitkomsten, die een belangrijke parameter voor de kwaliteit van zorg zijn. Hierin zijn volgens DICA nog belangrijke stappen te zetten. De organisatie wil ziekenhuizen en artsen “nog beter bedienen” met stuurinformatie voor Value Based Healthcare, gekoppeld aan financiële gegevens en feedback van patiënten uit Patient Reported Outcome Measures (PROMs) en Patient Reported Experience Measures (PREMs).
Een doel hierbij is dat ziekenhuizen de patiënt laten zien wat de beste behandeloptie is in zijn individuele geval, “zodat hij een volwaardige partner kan zijn in shared decision making”. Patiënten moeten hiervoor bereid zijn PROMs-vragenlijsten in te vullen. DICA ziet het als zijn taak om de patiënt te laten zien wat de meerwaarde hiervan is en om de vragenlijsten te verkorten.
DICA zou graag zien dat ziekenhuizen zijn data gebruiken om de patiënt te betrekken bij de discussie over kwaliteit van zorg en dat zij de informatie gebruiken om het gesprek in de spreekkamer te voeren. DICA-data wordt volgens de organisatie wel al in toenemende mate gebruikt op de werkvloer in ziekenhuizen en in samenwerkingsverbanden in de regio om de kwaliteitsdiscussie te voeren.
Van grote waarde
Volgens DICA groeit de vraag naar data uit klinische registraties, met name dankzij artsen die uitkomstonderzoek willen verrichten. De data zijn “van grote waarde voor de evaluatie van dagelijkse zorg en artsen leren op deze manier van de gegevens uit de audits”. DICA signaleert dat medisch specialisten de data steeds beter waarderen.
Directeur Eric Hans Eddes: “We zijn erin geslaagd de registraties als een verbeterinstrument in de zorg te benutten. Daarnaast zijn de registraties een belangrijke bron voor publieke informatie over kwaliteit in ziekenhuizen. In eerste instantie was er behoefte aan inzicht in geleverde zorg. Dat inzicht is er en blijven we verbeteren.”
Het terugdringen van de registratielast heeft de aandacht van DICA. “Het is zaak alleen te registreren wat nodig is, hierin is de beroepsgroep leidend”, aldus Eddes, die waarschuwt voor een “populistische kaalslag”. De registratielast wordt ook veroorzaakt door eindeloze vinklijstjes en ondoelmatig ingerichte elektronische patiënten dossiers, terwijl het in de beeldvorming lijkt alsof de last voornamelijk door de kwaliteitsregistraties wordt veroorzaakt. Onterecht, wat hem betreft.
