EMA-lid bevestigt verband AstraZeneca en trombose

De zeldzame combinatie van klachten “onder jonge gevaccineerden komt vaker voor dan we zouden verwachten. Dat moeten we zeggen”.

Vectorvaccin

Het is nog niet duidelijk of het aan het vaccin van AstraZeneca zelf ligt, of aan het soort vaccin. Het vaccin van AstraZeneca is een een zogenoemd vector-vaccin. Aan een bestaand, onschuldig verkoudheidsvirus (een adenovirus) wordt een klein stukje van de genetische code van het coronavirus toegevoegd. Op die manier gaat het afweersysteem aan de slag om antistoffen aan te maken tegen het spike-eiwit van het coronavirus. In Engeland hebben tot nu toe dertig mensen de ernstige bijwerking opgelopen en er zijn zeven mensen overleden tot nu toe. In Duitsland waren er 31 meldingen en negen overlijdensgevallen, in Frankrijk twaalf meldingen en vier overlijdensgevallen, in Italië overleden drie mensen enkele uren na vaccinatie met het AstraZenecavaccin en in Nederland zijn vijf complicaties opgetreden en is voor zover nu bekend een vrouw overleden. Ook in Oostenrijk, Denemarken en Noorwegen was sprake van ‘verdachte’ overlijdensgevallen. De meeste mensen waren onder de zestig jaar.

Maar: “De voordelen van het vaccin zijn nog altijd groter dan de risico’s”, zegt Cavaleri.

Oorzaak complicatie onbekend

Er is dus een verband met het vaccin, maar wat deze reactie veroorzaakt, dat weten de experts nog niet volgens Cavaleri. Het EMA, de Europese toezichthouder voor vaccins en geneesmiddelen, praat de komende dagen over het vaccin van AstraZeneca. Na de eerste doden in Oostenrijk en Denemarken ontkende EMA het verband met het AstraZenecavaccin. Naarmate er meer complicaties optraden, zei het EMA dat een verband niet was aangetoond, maar ook nog niet kon worden uitgesloten. En nu lijkt het er dus op dat ook EMA het verband erkent. Men verwacht op 7 april een definitief oordeel van de veiligheidscommissie van EMA. In de Verenigde Staten is het vaccin nog niet goed gekeurd, omdat AstraZeneca verouderde gegevens zou hebben gebruikt in de presentatie van ‘nieuw onderzoek’.

Daags na het EMA bericht publiceerde de Duitse Vereniging voor Trombose en Hemostaseonderzoek (GTH) onder leiding van Andreas Greinacher over een belangrijk verklarend mechanisme. De Nederlandse Internistenvereniging maakte een vertaling.

Enkele tientallen mensen in Europa zijn na toediening van het vaccin van AstraZeneca overleden door de combinatie van trombose en trombocytopenie. Die klachten ontstonden ongeveer een week na vaccinatie met AstraZeneca. Vanwege de potentiële bijwerkingen besloot de Nederlandse overheid om het vaccin voorlopig alleen nog toe te dienen aan mensen van 60 jaar en ouder. Bij hen zou de kans op die klachten veel kleiner zijn. De prikpauze geldt in elk geval tot en met woensdag 7 april.