Gezondheidsdata vrijelijk door heel Europa laten stromen en patiënten regie en inzicht geven. Dat is het doel van de European Health Data Space. Het zou onder meer patiëntenzorg en wetenschappelijk een stap vooruit helpen, zo is de gedachte.
Na twintig maanden onderhandelen lag er een concepttekst op tafel, die deze week werd aangenomen door het zogeheten COREPER (Comité van Permanente Vertegenwoordigers in de Europese Unie). Dat betekent dat er in onderhandeling met het Europees Parlement naar een definitieve tekst toegewerkt wordt. Die kan al begin komend jaar aangenomen worden.
Nederlandse inbreng
Kuipers schrijft in zijn brief dat “de huidige compromistekst vele voorstellen bevat van Nederlandse hand”. Hij noemt onder meer een opt-out-regeling voor zowel primair als secundair gebruik. Daarmee kunnen burgers uitstappen als ze niet willen dat hun data gedeeld worden. Voor genoomdata moet de mogelijkheid tot een opt-in zorgen voor extra bescherming. Die data worden dan dus niet standaard gedeeld.
Ook is de lijst met geprioriteerde categorieën persoonlijke elektronische gezondheidsgegevens bevroren, waardoor de Europese Commissie die niet zo maar kan veranderen zoals aanvankelijk in de tekst stond. Bovendien, zo schrijft Kuipers, moeten epd-leveranciers zorgen Europese interoperabiliteit en zowel veiligheid als transparantie.
Voorbereidingen
De financiële gevolgen zijn nog niet duidelijk, laat Kuipers in zijn brief weten. Wel is duidelijk dat de Europese regelgeving snel dichterbij komt. Om Nederland daarop voor te bereiden is op 1 december het programma HDAB-NL gestart. Dat moet de technische functionaliteiten voor een nog aan te wijzen coördinerende Health Data Acces Body (hdab) ontwikkelen. Ook wordt de Autoriteit Persoonsgegevens erbij betrokken om de privacy-aspecten in de gaten te houden.
Zorgen om privacy
Juist de privacy zorgt voor onrust. Zo noemt Privacy First de ehds in huidige vorm een “en buitensporige machtsgreep van Brussel”, die bovendien het einde van het medisch beroepsgeheim zou betekenen. De opt-put-regelingen die zijn opgenomen volstaan wat betreft Privacy First niet.
Wat de Europese verordening uiteindelijk van Nederlandse zorgorganisaties vraagt is nog niet met zekerheid te zeggen. Het voorstel kan nog worden aangepast voor het wordt aangenomen. In de huidige tekst staat dat landen de care-sector – zoals thuis- en jeugdzorg – mogen uitsluiten als ze dat willen.
