In het advies ‘Behoud en betrokkenheid van zorgprofessionals’ spreekt de commissie onder leiding van Doekle Terpstra van “indrukwekkende hoeveelheden enthousiaste mensen” die zich tijdens de coronacrisis meldden om een bijdrage te leveren aan de zorg. Alleen al via het initiatief ‘Extra Handen voor de Zorg’ meldden zich 22.817 mensen. Op grond van opleiding en ervaring werden bijna achtduizend personen voorgesteld aan zorginstellingen. Uiteindelijk werd niet meer dan een kwart hiervan oftewel zo’n 2.000 mensen op de een of andere manierdaadwerkelijk ingezet.
Pijnpunten
Deze relatief beperkte inzet behoeft nadere analyse, vindt de commissie WiZ. Zonder dit uitputtend te doen draagt de commissie ettelijke pijnpunten op HR-gebied aan die maken dat het potentieel onvoldoende wordt benut.
Administratief georiënteerd
Volgens de commissie maken HR-instrumenten onvoldoende deel uit van het handelingsrepertoire dat leidinggevenden in hun dagelijks werk hanteren. HR blijkt in de praktijk vooral “een administratief en instrumenteel georiënteerde afdeling” in plaats van een afdeling van professionals die goed werkgeverschap in de praktijk weet vorm te geven. Dit maakt de sector onaantrekkelijk voor hoogwaardig talent op het HR-vakgebied.
Geen visie
“In algemene zin kijkend naar de HR-functie binnen zorgorganisaties valt het de commissie op dat verschillende HR-instrumenten vaak als los zand worden ingezet”, constateren Terpstra c.s. “Men lijkt in kennis en kunde op dit vlak achter te blijven. Instrumenten worden ingekocht en ingezet, zonder dat daar een visie op mens en organisatie achter zit en zonder dat voor leidinggevenden duidelijk is hoe zij het instrumentarium in dienen te zetten.”
Handwerk
De commissie onderstreept dat de slecht ontwikkelde HR-functie niet van vandaag of gisteren is. Wel zijn de knelpunten door de coronacrisis extra zichtbaar geworden. Door de coronacrisis kwam er bovendien extra druk te liggen op de HR-afdelingen van zorginstellingen, die hun functioneren in negatieve zin beïnvloedde. De nieuwe en vaak tijdelijke instroom moest verwerkt worden in de personeelssystemen, de werving en matching vroeg veel ‘handwerk’, het invullen van de administratieve randvoorwaarden diende met een hogere snelheid plaats te vinden dan gebruikelijk.
Quick win
Hoeveel problemen zorgorganisaties ook mogen hebben met hun HR-functie, de commissie WiZ wijst het beter benutten van de extra instroom als een van de belangrijkste quick wins aan. “Haal (opnieuw) kandidaten uit de pool van ‘Extra handen voor de zorg’”, luidt het advies. “Benut alle potentie die er is. Organiseer dat extra instroom ook werkelijkheid kan worden in de instelling.”
Bestuurlijke opdracht
Hiertoe zouden bestuurders in de zorg naast het verbeteren van de HR-functie meer werk moeten maken van communicatie met de werkvloer. Bestuurders zouden in dit verband medewerkers ook deelgenoot moeten maken van hun afwegingen en dilemma’s. “Het is belangrijk dat bestuurders, maar ook raden van toezicht zich directer met strategisch HR gaan bezighouden”, stelt Terpstra in Zorgvisie. “We hebben goede bestuurders in de zorg, met alle respect, maar we laten dit met zijn allen liggen.”
