Het toekomstperspectief voor ggz-instellingen met een breed behandelaanbod is somber. Dat concludeert adviesbureau Boer & Croon op basis van een strategische marktanalyse. Geïntegreerde ggz-instellingen dreigen volgens Boer & Croon door klantgerichte, kosteneffectieve aanbieders te worden weggeconcurreerd.
“Ons inziens herbergt een traditionele instelling te veel verschillende businessmodellen”, zegt Brian Esselaar, partner bij Boer & Croon. “Ze zal dan ook door de concurrentie links en rechts worden ingehaald. In geheel open marktomstandigheden gaat het om wie de beste propositie voor de doelgroepen biedt en wie het beste kostenniveau hanteert. Waar schaal voor het ene type aanbod wenselijk is, is kleinschaligheid en couleur locale voor andere typen weer dé succesformule.” De bedrijfsmatige onvolkomenheden van alles-voor-iedereen-aanbieders zullen volgens Boer & Croon versneld aan licht komen door de snel oprukkende marktwerking en bezuinigingen.
Splitsen
Volgens Boer & Croon valt de geestelijke gezondheidszorg steeds meer uiteen in vier verschillende categorieën, met elk een eigen dynamiek en strategische noden. “We hebben de ggz opgesplitst in zorg dichtbij, standaardiseerbaar, gespecialiseerd en langer durend”, aldus Esselaar. Zorg dichtbij zal zich focussen op eerstelijnszorg en ontwikkelen op lokaal niveau. In praktijk bestaat deze groep uit een- en tweepitters die lokaal samenwerken.
Schaal
In de standaardiseerbare ggz staat schaalvergroting centraal. Hierdoor wordt het vooral een regionale en landelijke business. De hoge kosten voor het ontwikkelen van standaarden vragen om schaalvergroting. In de gespecialiseerde ggz verwacht het adviesbureau een verdere opschaling ten opzichte van het huidige aanbod. Slechts enkele centra in Nederland zullen zich concentreren op specifieke ziektebeelden. De langer durende zorg is lokaal gebonden, maar wel is een minimale schaal vereist om de kosten beheersbaar te houden.
Strategie
De verschillen tussen de vier categorieën onderstrepen wat Besselaar betreft eens te meer dat ggz-instellingen die ´alle smaken´ aanbieden het moeilijk gaan krijgen. Besselaar adviseert ggz-aanbieders dan ook om heldere keuzes in het behandelaanbod te maken. Welke weg de ggz-aanbieder inslaat is volgens Besselaar daarbij uiteindelijk van ondergeschikt belang. Wat volgens Besselaar vooral telt is dat er keuzes worden gemaakt. “Welke strategie je ook kiest, het blijft belangrijk om de toekomst in de eigen hand te houden”, aldus Besselaar. “Nu daadkrachtig handelen is belangrijker dan ooit, want wie het eerste kiest is vaak het beste af.”
