th t ablaufdiagramm I
Value Based Healthcare (VBHC) moet niet primair worden ingezet als economische tool, maar als een manier om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Wanneer er onvoldoende oog is voor de praktische beperkingen én het draagvlak onder professionals en patiënten is VBHC gedoemd te mislukken.
Dat stelt de Federatie van Medisch Specialisten in een position paper over het veelbesproken concept. Hierin tonen de medisch specialisten zich kritisch-positief. Door in plaats van de kosten de voor patiënten relevante uitkomsten centraal te stellen, appelleert VHBC niet alleen aan patiënten en de intrinsieke motivatie van de medisch specialist, maar ook aan die van bestuurders, verzekeraars en politici, constateert de Federatie. Om die reden zegt de beroepsvereniging het concept te omarmen.
Maar de Federatie plaatst ook kanttekeningen. Om VBHC te implementeren is “realisme en zorgvuldigheid” nodig. “We moeten ons niet blind staren op de belofte van VBHC”, waarschuwt de Federatie. “Het is een concept en geen uniek recept voor succes. We moeten oog houden voor de risico’s en nadelen die óók aan het concept VBHC kleven.”
Management-tool
De grootste zorg van de Federatie is dat VBHC primair als economisch instrument wordt ingezet, gericht op kostenreductie. Daarmee zouden professionals en patiënten van de waardegedreven aanpak vervreemd worden. “Als het concept VHBC wordt geïntroduceerd als een management-tool en geen onderdeel vormt van de hearts and minds van patiënten en dokters is het gedoemd te falen”, aldus de Federatie.
Administratieve lasten
Een andere punt van zorg is mogelijke administratieve lastenverzwaring. Het meten van uitkomsten van zorg die er voor de patiënt toe doen, staat centraal in het concept VBHC. Maar de huidige belemmeringen in de ict kunnen er volgens de Federatie toe leiden dat zulke metingen zorgen voor een groei van de administratieve lasten. Het is dan ook zaak dat dat deze ict-belemmeringen zo snel mogelijk worden opgelost.
In het verlengde hiervan wijst de Federatie er op dat er in Nederland diverse succesvolle meetinstrumenten zijn ontwikkeld. Die moeten wat de Federatie betreft niet worden opgeofferd ten gunste van internationale initiatieven als ICHOM, hoe logisch aansluiten soms ook is. “Niet alles wat van ver komt is beter”, stelt de Federatie.
Zorgpaden
De Federatie ziet ook organisatorische hindernissen. Eén van de hoekstenen van VBHC is de zogeheten integrated practice unit (IPU), in het Nederlands ook wel aangeduid als zorgstraat of zorgpad. Volgens de Federatie zijn zulke geïntegreerde zorgpaden vooral geschikt voor enkelvoudige aandoeningen. Bij multi-orgaan problemen ligt dit veel lastiger. De Federatie wijst er daarnaast op dat werkelijke waarde-creatie pas mogelijk is als hele zorgketen hier op ingericht is. Nu is VBHC vooral zaak van tweede lijn.
