21.1.2016 ÄZ: Ärzte und modernste Technik das gehört seit langem unmittelbar zusammen. © adam121 / fotolia.com Ärzte Zeitung / App / 013D04 / 21.01.2016 Young female doctor touching icon of media screen Real-online-workflow (2016)
De digitalisering in de zorg maakt de rol van de chief medical information officer (CMIO) in het ziekenhuis steeds belangrijker. De CMIO, een medisch specialist die in een ziekenhuis als schakel fungeert tussen ICT, medische staf en de raad van bestuur (rvb), kan namelijk een cruciale bijdrage leveren aan de inbedding van technologie in de zorg. Alle ziekenhuizen zouden daarom een CMIO moeten aanstellen in een formele functie.
Dit bepleiten het CMIO Netwerk, de Federatie Medisch Specialisten (FMS) en het Nictiz.
Het Nictiz deed onderzoek onder CMIO’s in Nederlandse ziekenhuizen. Hieruit blijkt onder meer dat inmiddels de helft van de ziekenhuizen een CMIO heeft aangesteld. Een derde van de CMIO’s heeft nog geen formele aanstelling.
CMIO’s houden zich onder meer bezig met het inhoudelijk ontwikkelen, inbedden, gebruiken en toetsen van het elektronisch patiëntendossier (EPD) en overige informatiesystemen. Gemiddeld is de CMIO betrokken bij drie of meer ICT- of e-health-projecten in het ziekenhuis. Het gaat om projecten waar een relatie bestaat tussen geneeskunde en ICT, zoals implementatie en onderhoud van het EPD, het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt & Professional (VIPP) van de ziekenhuizen of Registratie aan de bron.
Formeel
De omvang en ‘ICT-volwassenheid’ van het ziekenhuis heeft invloed op hoe de CMIO-rol wordt ingevuld, zo blijkt uit het onderzoek. Van de 28 CMIO’s die deelnamen aan het onderzoek hebben er achttien een formele aanstelling binnen hun ziekenhuis. De elf CMIO’s zonder een formele aanstelling geven aan dat zij deze rol lastig kunnen combineren met hun functie als arts. Ook geven zij aan dat financiering, tijd en kennis achterblijven en er te weinig tijd is om proactief en innovatief bezig te zijn. CMIO’s die wel formeel zijn aangesteld, krijgen vaker geld om bijvoorbeeld een opleiding of cursus te volgen en beschikken over een beter gestructureerde tijdsbesteding.
Ruim de helft van de ondervraagden zegt kennis te missen op het gebied van ICT-architectuur, toekomstige ontwikkelingen in de ICT, relevante landelijke ICT-projecten, subsidies en bestuur en beleid. Een groot deel van de CMIO’s zou meer opleidingen willen volgen op het gebied van ICT en e-health. Gebrek aan tijd en geld worden als redenen genoemd voor het niet volgen van een relevante opleiding.
Gemiddeld hebben CMIO’s 0,3 fte beschikbaar voor het uitvoeren van deze functie. Maar in de praktijk zijn de meeste CMIO’s op dit moment 16 tot 28 uur per week druk met hun activiteiten als CMIO. De extra tijdsinspanning is bijvoorbeeld het gevolg van grote projecten, zoals het implementeren van het EPD.
Bekendheid
De bekendheid en het belang van de rol van de CMIO in ziekenhuizen dient te worden vergroot, bepleiten de onderzoekers. Zij zien hiervoor een belangrijke taak voor het CMIO Netwerk, de belangenbehartiger van CMIO’s. Wanneer ziekenhuizen een medisch specialist aanstellen in de rol van een CMIO, is het volgens de onderzoekers bovendien aan te bevelen deze rol formeel in te richten. Dit is primair een taak voor de rvb van de ziekenhuizen, stellen zij.
“Met de grote technologische groei in de zorg is het hebben van een inhoudelijke sparringpartner die een brugfunctie kan vervullen tussen ICT en de gebruiker in de zorg een must”, schrijft Elise Peters, e-health-adviseur internationaal bij het Nictiz, in haar blog op Skipr. “De CMIO fungeert als deze sparringpartner door te spreken voor de gebruiker.” Naast ziekenhuizen zijn volgens Peters ook andere zorginstellingen en zorgnetwerken gebaat bij de aanstelling van een CMIO. “Het onderzoek naar de positie van de CMIO is gericht op hun rol in het ziekenhuis, maar is de toegevoegde waarde van de CMIO niet net zo groot in bijvoorbeeld de eerstelijnszorg?”
Ook kan de CMIO volgens het Nictiz een belangrijke rol spelen op nationaal beleidsniveau, zoals bij de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), maar ook bij het terugdringen van administratieve lasten in de zorg. Samen met het ministerie van VWS werkt het CMIO Netwerk aan het betrekken van de CMIO’s bij vraagstukken die zorgen voor verbinding tussen beleid en de praktijk.
