Veertig procent van de 2,1 miljard die het kabinet extra heeft uitgetrokken voor de verpleeghuiszorg zal niet benut worden. Dat komt vooral door de krapte op de arbeidsmarkt en de beperkte bestedingsmogelijkheden. Dat verwachten financials in de zorg, zo blijkt uit de Financiële Zorgthermometer, de enquête die beroepsvereniging Fizi en Finance Ideas ieder kwartaal houden.
Om in aanmerking te komen voor een deel van de 2,1 miljard euro die is uitgetrokken voor de uitvoering van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg hebben zorginstellingen eind vorig jaar een kwaliteitsplan inclusief begroting bij het zorgkantoor ingediend. Financials in de ouderenzorg verwachten echter dat slechts 60 procent van het beschikbare budget daadwerkelijk besteed gaat worden, zo geven ze aan in de Financiële Zorgthermometer.
Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat 85 procent van de kwaliteitsgelden alleen beschikbaar is voor het aantrekken van extra personeel. Door de huidige krapte op de arbeidsmarkt, zal juist dit een bijzonder moeilijke opgave worden.
Minister Hugo de Jonge, die op maandag 4 februari bij de Amstelveense zorgaanbieder Brentano het officiële startschot gaf van het verbeterprogramma ‘Waardigheid en trots op locatie’, onderkent de ernst van de arbeidsmarktproblemen. “Geld is niet langer ons grootste vraagstuk, de uitdaging is het vinden van voldoende goede mensen”, aldus De Jonge. “Ik heb helaas geen grote knop om het arbeidsmarktprobleem mee op te lossen, maar ik denk dat er met technologie nog een wereld te winnen is. En ik zie een groot potentieel onder zij-instromers. Wat in ieder geval niet helpt is als we alleen tobberige verhalen vertellen over de zorg, want dan komt er niemand meer werken.”
Meer bestedingsruimte
Met zijn pleidooi voor ruimere inzet van techniek sluit De Jonge -al dan niet bedoeld- aan bij suggesties uit het veld. Werkgeversorganisatie ActiZ pleitte eerder al voor een andere verdeling van kwaliteitsmiddelen, zodat instellingen kunnen innoveren wanneer ze dit opportuun vinden.
“Fizi is enigszins verrast met het percentage van 40 procent”, zegt de voorzitter van de beroepsvereniging Ellen Kalkhoven over het geld dat op de plank dreigt te blijven liggen. “Zeker in relatie tot wat er voor 2019 reeds beschikbaar is gesteld. Dit is voor ons reden voor een periodieke monitoring. Verder sluiten wij ons aan bij het standpunt van Actiz om meer bestedingsruimte te creëren in het kwaliteitskader zodat zorginstellingen ook aan de hand van innovatie kunnen zoeken naar oplossingen voor het nijpende personeelstekort.”
“Zorginstellingen staan voor de uitdaging om in een krappe arbeidsmarkt de toenemende zorgvraag te blijven leveren”, voegt Pim Diepstraten van bureau Finance Ideas toe. “Ook de komende jaren staat voor de financials het waarborgen van de financiële continuïteit hoog op de agenda.”
Zorgzwaarte
Over de hele zorgsector heen lijkt de groei van de omzet, na een stabilisatie in de vorige kwartalen, verder door te zetten. Uitzondering hierop zijn de ziekenhuizen. Het hoofdlijnenakkoord lijkt er hier voor te zorgen dat de omzet relatief stabiel blijft.
Volgens 75 procent van de respondenten wordt de groei voornamelijk gedreven door een stijging van de zorgzwaarte. De aantallen verleende zorg nemen naar verwachting beperkt toe. Deze ontwikkeling zal een verdere druk op het personeel veroorzaken, terwijl het ziekteverzuim de afgelopen vier jaar juist is toegenomen. Hierin lijkt wel een lichte kentering zichtbaar. Het merendeel van de financials verwacht dat het ziekteverzuim de komende 12 maanden stabiel blijft of zelfs licht zal dalen.
De VVT-sector vertoont de hoogste groeiverwachting voor komend jaar. Dat lijkt gedeeltelijk ingegeven te worden door de beschikbare kwaliteitsmiddelen. De groei lijkt voornamelijk te worden gedreven door een stijging van de zorgzwaarte, niet zozeer door grotere aantallen.
