Gemeenten verzuimen om op te treden tegen brandgevaarlijke situaties in zorginstellingen. De brandveiligheid in zorginstellingen is door personeelsgebrek vaak zo ondermaats dat gemeenten op grond van het gebruiksbesluit geregeld instellingen zouden moeten sluiten. Dat betoogt Fred Zaaijer, hoofd Incidentbeheersing Management Zorginstellingen (IbMZ).
Volgens Zaaijer is de personeelsbezetting in zorginstellingen gelet op de beperkte zelfredzaamheid van bewoners onverantwoord laag, met name in de avond, nacht en weekeindes. Dit kan in geval van een noodsituatie, bijvoorbeeld bij brand of een andere noodzaak tot ontruimen, ernstige gevolgen krijgen, aldus Zaaijer. De lage bezettingsgraad betekent ook dat personeelsleden in geval van een calamiteit elders in het gebouw hun cliënten niet alleen kunnen laten om assistentie te verlenen.
Delict
Als actueel voorbeeld haalt Zaaijer de verblijfsomstandigheden in verpleeghuis De Waterhof in Den Haag aan. De kritiek op deze locatie van Woonzorgcentra Haaglanden (WZH) trok begin november veel aandacht omdat deze mede uit de mond van de vader van staatssecretaris Van Rijn kwam. Zaaijer wijst met name op de implicaties van de personele onderbezetting, zoals dat door Van Rijn en medeklokkenluider Ben Oude Nijhuis werd aangekaart. “Het niet aanwezig zijn van personeel (op bepaalde tijden) is een regelrecht delict in de zin van het door de gemeente verstrekte Gebruiksbesluit”, constateert Zaaijer. “Er werd dus niet voldaan aan de regels voor het feitelijk in gebruik hebben en dit had bij kennisname door de gemeente kunnen/moeten leiden tot het intrekken van het Gebruiksbesluit, zodat de afdeling, verdieping of het hele gebouw gesloten had moeten worden.”
Zaaijer noemt het “zeer merkwaardig dat de gemeente Den Haag, de Veiligheidsregio/Brandweer, de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en het ministerie van VWS geen van allen tegen deze ongewenste verblijfssituatie hebben opgetreden of handelend hebben opgetreden”.
Uit verband gerukt
WZH distantieert zich met kracht van de aantijgingen van Zaaijer. Volgens een woordvoerster baseert Zaaijer zich op onjuiste informatie uit tweede hand. “De heer Fred Zaaijer doet uitspraken die totaal uit zijn verband zijn gerukt en maakt gebruik van een situatie die op geen enkele wijze gerelateerd kan worden aan het onderwerp dat hij aansnijdt”, aldus de woordvoerster. “We distantiëren ons nadrukkelijk van de ongenuanceerde aanname en onjuiste conclusies van de heer Fred Zaaijer zonder dat hij feitenkennis heeft over de verblijfsomstandigheden en de personele inzet van WZH Waterhof.”
WZH hecht er aan te vermelden dat de locatie in augustus 2014 een integraal brandveiligheidsonderzoek heeft ondergaan. Er zijn bij die gelegenheid door de Veiligheidsregio Haaglanden geen gebreken geconstateerd, aldus WZH.
Geen strategie
Zaaijer uit zijn zorgen naar aanleiding van de brandveiligheidsjaarcijfers over 2013. Met 979 binnenbranden in zorggebouwen is er sprake van een forse daling ten opzichte van 2012 toen IbMZ 1673 binnenbranden telde. Toch vindt Zaaijer de situatie onveranderlijk zorgelijk, aangezien zorgbestuurders nog steeds geen tastbare strategie hebben geformuleerd om het aantal binnenbranden en bijhorende slachtoffers terug te dringen. Ook toezichthouders in de zorg schieten volgens Zaaijer tekort in hun controletaken.
