Gemeenten die niet uitkomen met hun budget voor het sociaal domein hebben voor de komende jaren plannen gemaakt om de tekorten terug te dringen. De manier waarop gemeenten de tekorten aanpakken loopt uiteen, zo blijkt uit een analyse van de coalitieakkoorden door Binnenlands Bestuur.
Eindhoven komt met verschillende maatregelen om het forse tekort op Wmo en jeugdhulp weg te werken. Er wordt onder meer ingezet op minder verwijzingen naar dure specialistische zorg. Uitvoerder WIJeindhoven moet niet alleen verwijzen, maar ook veel meer zelf inwoners begeleiden. Er komen budget- en volumeplafonds, indicaties zullen worden getoetst door een servicebureau die onder regie van de gemeente komt te staan en de tarieven en contracten worden aangescherpt.
Nijmegen zet in op “betere zorg voor minder kosten door zaken beter te organiseren”. De stad start met een pilot gericht op gezinnen met multi-problematiek waarbij niet de uitvoering van diverse regelingen centraal staat, maar “doen wat nodig is”. Dit moet 300 duizend euro aan besparingen opleveren in 2019, oplopend naar 1 miljoen euro in 2022 en verder. Ook wil de gemeente de jeugdhulp met verblijf voorkomen of verkorten, door in te zetten op intensieve behandeling en begeleiding in de thuissituatie, pleegzorg te bevorderen en de duur van zorgtrajecten te verkorten en uitstroom te bevorderen. De gemeenten denkt hiermee vanaf 2022 structureel 2 miljoen euro te kunnen bezuinigen.
Actieplannen
Breda wil voor 1 januari 2021 alle structurele tekorten weggewerkt hebben. “We maken daartoe aanvullende actieplannen op alle onderdelen binnen het sociaal domein om dit doel te bereiken”, aldus het coalitie-akkoord. De gemeente gaat onder meer met doorverwijzers in gesprek om meer grip te krijgen op de tekorten in de jeugdhulp. Ook reserveert Breda één procent van het totale budget in het sociaal domein voor preventie en innovatie-onderzoek.
Tilburg en Utrecht kiezen ervoor om niet te bezuinigen. “We zijn ervan overtuigd dat we door maatwerk en slimmere uitvoering meer impact kunnen bereiken, zodat we over twee jaar met minder geld een nog beter sociaal beleid hebben”, zo valt in het Tilburgse coalitieakkoord te lezen. De gemeente komt met een Investeringsfonds Sociaal Domein van 10 miljoen euro en voor 2018 en 2019 is er een Transformatiebuffer van 23 miljoen euro.
Rijksbudget
Verschillende gemeenten menen dat het budget dat de Rijksoverheid beschikbaar stelt voor het sociaal domein ontoereikend is en daarmee een belangrijke oorzaak van de tekorten. Onder meer Breda en Rotterdam zijn hierover in gesprek met het kabinet. Ook Amsterdam en Den Haag redden het niet met het rijksbudget voor de uitvoering van de Wmo en Jeugdwet, maar in de collegeprogramma’s staan geen hele concrete maatregelen om de kosten in de hand te houden, aldus Binnenlands Bestuur.
