Als gevolg van de ambulantisering van de ggz staan de gemeenten de komende jaren grote investeringen te wachten. Ruim 35 duizend mensen met een psychische aandoening die nu beschermd wonen of op de wachtlijst staan, gaan namelijk zelfstandig wonen in de wijk.
Dit blijkt uit een verkenning van APE, advies- en onderzoeksbureau, in opdracht van de brancheverenigingen Federatie Opvang, RIBW Alliantie en GGZ Nederland. Met deze verkenning naar de investeringsopgave die nodig is voor het realiseren van ‘een beschermd thuis’ willen de brancheverenigingen duidelijk maken welke typen kosten te verwachten zijn om mensen met een psychische aandoening zelfstandig in de wijk te laten wonen.
Doordat de traditionele vormen van opvang en beschermd wonen worden afgebouwd, zijn er de komende jaren tienduizend extra woningen nodig. Al deze toekomstige huurders hebben begeleiding nodig en moeten kunnen meedoen in de maatschappij. De kosten die hiermee gemoeid zijn komen vooral op het bordje van gemeenten, terwijl baten vooral terechtkomen bij zorgverzekeraars die minder ggz bedden hoeven te financieren, aldus APE.
Volgens het onderzoeksbureau brengen investeringen in passende huisvesting, langdurige begeleiding, hulp bij het vinden van werk en dagbesteding en de inzet van ervaringsdeskundigen aanvankelijk hogere kosten met zich mee. “In gemeenten is op dit moment nog onvoldoende sprake van een infrastructuur die een ‘beschermd thuis’ mogelijk maakt.” Van de kosten voor deze doelgroep komt zo’n 90 procent voor rekening van gemeenten, in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet, en circa 10 procent voor rekening van de zorgverzekeraars.
Investeringen
Federatie Opvang, RIBW Alliantie en GGZ Nederland roepen het kabinet op om samen met gemeenten en verzekeraars meerjarige afspraken te maken over investeringen op het gebied van onder meer passende huisvesting, ambulante zorg en ondersteuning, inzet van ervaringsdeskundigen, schuldhulp, inkomen en werk en borging van kwaliteit. Regionale cijfers over kosten en baten moeten verzameld gaan worden om een uitvoeringsplan te kunnen maken.
Een reële verdeling van kosten tussen financiers is volgens de brancheorganisaties noodzakelijk om mensen vaker zelfstandig thuis te laten wonen. Hiervoor zijn afspraken nodig voor de komende tien jaar tussen Rijk, gemeenten en zorgverzekeraars. Voor de initiële investeringsopgave verdienen gemeenten steun vanuit de begrotingen van de relevante ministeries: Wonen en Bouwen, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Sociale Zaken en werkgelegenheid, Justitie en Veiligheid.
