De gemeenten stapten dit voorjaar naar de arbitragecommissie omdat ze er met het Rijk niet uitkwamen over de financiën op jeugdzorg. De commissie oordeelde dat gemeenten 1,9 miljard extra moeten krijgen om de Jeugdwet zoals die er nu ligt uit te voeren. VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) beloofden elkaar zich aan deze uitspraak te houden.
Onacceptabel
“En nu legt VWS de arbitrage-uitspraak eenzijdig naast zich neer”, ziet de VNG. De middelen voor jeugdzorg worden vanaf 2024 afgebouwd: aanvankelijk 100 miljoen en vanaf 2026 500 miljoen. “Afspraak is afspraak”, zegt VNG-voorzitter Jan van Zanen in zijn reactie op het regeerakkoord. “Ze halen geld uit de kas. Ik vind dit onacceptabel.”
Hervormingsagenda
VWS en VNG werken op dit moment aan een hervormingsagenda jeugdzorg. Daarin wordt onder andere besproken wat er precies onder jeugdzorg valt en welke zorg op gemeenteniveau georganiseerd en welke zorg centraal ingekocht moet worden. Begin 2022 moet er een agenda liggen voor de hervorming van de jeugd.
Voorschot
Het regeerakkoord lijkt een voorschot te nemen op de hervormingsagenda: gespecialiseerde jeugdzorg moet centraal worden ingekocht, er komt een duidelijkere afbakening van de jeugdzorg en vanaf 2024 gaat er minder geld naar de jeugdzorg. Ter compensatie krijgen gemeenten een eigen bijdrage van ouders en komt er een normering van de zorgkosten. “Dat is niet dekkend”, weet VNG-directeur Leonard Geluk.
Uitvoeringsloket
Uit alles proeft Geluk dat de interbestuurlijke verhoudingen niet best zijn. “De regering ziet gemeenten als uitvoeringsloket voor rijksbeleid”, zegt hij in zijn reactie. “Dat blijkt uit de passage dat het Rijk zich het recht voorbehoud om gemeenten aanwijzingen te kunnen geven. Gemeenten zijn juist autonoom!”
Wmo
Ook over de plannen van het kabinet rondom de Wmo is VNG niet te spreken. “Op de Wmo en met name de abonnementstarieven lopen wij leeg. En daar is niets voor geregeld”, stelt Van Zanen.
Positieve kanten
De gemeenten konden daarentegen ook positieve kanten vinden aan het regeerakkoord. Ze zijn te spreken over de aandacht voor het woningtekort, de klimaatproblematiek, ondermijning, de kansenongelijkheid en de preventieve gezondheidszorg. “Maar”, schrijven de gemeenten, “de waardering voor het regeerakkoord is niet uitsluitend positief. Integendeel.”
