De nieuwe bekostiging, het zorgprestatiemodel (zpm) is op 1 januari 2022 ingevoerd. Het idee was dat er eenvoudige regels en nota’s voor cliënten zouden komen. De nieuwe bekostigingssystematiek zou ook een eerlijke vergoeding moeten bieden met minder administratie. Maar bijna een jaar na invoering is aan geen van de in totaal tien ontwerpcriteria voldaan, schrijven de 24 ggz-aanbieders.
Te lage NZa-tarieven in zpm
Een groot probleem is dat de NZa te lage tarieven heeft opgesteld. Ondanks waarschuwingen van ggz-aanbieders baseert de NZa zich op verouderde data uit 2017. Daardoor kloppen bepaalde parameters niet meer met de werkelijkheid. Zo blijken zorgverleners in werkelijkheid meer indirecte tijd kwijt te zijn in de zorg voor patiënten met een ernstige aandoening. Juist voor de zorg voor deze zogeheten EPA-patiënten zijn de tarieven niet toereikend, terwijl de zpm-bekostiging beoogde om deze zware zorg eerlijk te vergoeden.
Omzetverlies ggz-instellingen
Door de weeffouten dreigen instellingen 5 procent of meer omzet te verliezen. Omdat de marge meestal niet meer bedraagt dan 1 á 2 procent, duiken veel ggz-instellingen in de rode cijfers. “De marges waren al niet ruim en de lagere opbrengsten leiden dan ook tot forse negatieve financiële resultaten voor veel instellingen.”
Een jaar niet factureren
Een ander groot probleem is dat ggz-aanbieders al bijna een jaar niet kunnen factureren. Dat komt doordat de softwarebedrijven onvoldoende tijd hebben gehad om de veranderingen in de zpm-systematiek te verwerken. Ook patiënten hebben dus nog geen factuur ontvangen voor hun eigen bijdrage. Als de problemen zijn opgelost, zullen zorgverzekeraars een stuwmeer aan declaraties moeten verwerken. Met mogelijk talrijke correcties en aanvullingen achteraf.
Miljoenenverliezen ggz-aanbieders
De ggz-aanbieders waarschuwen voor grote verliezen. “Door de opeenstapeling van bovengenoemde aspecten stevenen veel ggz-instellingen af op miljoenenverliezen. Dat geldt ook voor instellingen die voorheen een gezonde exploitatie hadden.”
Weeffouten in zpm
De instellingen roepen de NZa op om de weeffouten te herstellen. De afspraak was immers dat de invoering van de nieuwe bekostiging ‘macroneutraal en zorgvuldig’ zou moeten plaatsvinden. Desnoods moet VWS daartoe een aanwijzing geven.
Gupta onderzoekt
Zover is het echter nog niet. De NZa laat Gupta onderzoek doen naar de problemen rond het zpm. Dat zal in december af zijn. Zorgverzekeraars hebben de garantie afgegeven dat er geen ggz-aanbieders failliet zullen gaan, aldus de Nederlandse ggz.
—————————–
Lees ook het interview met Marco Verheul, bestuurder Dimence Groep en opsteller van de brief op Zorgvisie: Zorgprestatiemodel duwt ggz-aanbieders richting miljoenenverliezen
Op 10 november 2021 (!) was reeds duidelijk dat de ict niet gereed was voor implementatie van dit nieuwe bekostigingsmodel. Toch werd tot invoering besloten, met alle huidige nood in de GGZ tot gevolg. Ambtelijk zou de NZa de invoering volgen; dat helpt dus niet, als tot invoering besloten is. Rutte III was hiervoor door de GGZ gewaarschuwd en Rutte IV krijgt ( hopelijk ) eind 2022 advies van een ingeschakeld “bureau”. Steeds weer blijkt deze vorm van ambtelijk besturen, zonder de inhoud te kennen en ongevoelig te blijven voor de deskundigheid op de werkvloer, tot stijgende nood en crises te leiden. VVD, D66, CDA en CU blijken een verlammend en gevaarlijk mengsel te vormen onder Rutte regime! De zeer kwetsbare branche GGZ incl Jeugd GGZ wordt geofferd, hetgeen met een “sorry” mogelijk straks politiek wordt afgedaan. De Zorgsector blijkt voor deze politieke meerderheid ( van de laatste verkiezingen ) slechts een boekhoudkundige onkostenpost. Het stijgend tekort aan vakbekwame medewerkers en de technische bekostingsfout uit 2021 zijn zo bezien mogelijk zelfs een meevaller, of ? De patiënten/verzekerden (en hun familie en collega’s/werkgevers ) zullen hiervan slachtoffer zijn. Weer een dreigende crisis erbij.
Reeds in juli 2021 schreef ik deze column:
https://www.zorgvisie.nl/blog/een-nieuw-decennium-voor-de-ggz/
In de gesprekken die wij als branchevereniging van organisaties in de zorg (OIZ) gevoerd hebben met de projectorganisatie en andere belanghebbenden, hebben we aangedrongen op het nakomen van afspraken binnen deadlines en het maken van reële planningen. Nagenoeg alle signalen werden genegeerd. Vertraging in het voortraject mocht geen gevolg hebben voor de implementatiedatum.
Ondanks de inzet van ICT bedrijven om er het beste van te maken, is dit weer een voorbeeld van ‘hoe het niet moet’. Wederom roep ik partijen in de stuurgroep, waaronder het ministerie van VWS en de zorgverzekeraars om de input van ICT-leveranciers serieus te nemen en gezamenlijk te komen tot een integrale zorg-ict kalender voor de gehele Nederlandse zorgmarkt.
Eddy van de Werken, voorzitter OIZ