Toch zijn de uitgaven aan de totale Nederlandse zorg in 2022 volgens recente cijfers vrijwel stabiel gebleven. Dit lijkt goed nieuws, maar ABN AMRO vindt van niet.
Omdat voor de coronapandemie niet langer kosten werden gemaakt, zijn vrijwel alle zorgsectoren wel degelijk gegroeid, zo stelt de bank. Vooral de kosten aan intensieve zorg voor ouderen thuis zijn sterk toegenomen. Als gevolg van de vergrijzing is deze toename is nog maar een aanzetje van de versnelling in de groei die de komende jaren zal plaatsvinden.
Intensieve ouderenzorg
De totale kosten voor Zorg en Welzijn zijn vorig jaar met slechts 1,2 procent zijn gestegen naar 126,2 miljard euro, waarbinnen de zorg bijna stabiel bleef op 107 miljard euro. De cijfers zijn echter vertekend, want in 2022 was er namelijk zo’n 4,3 miljard euro minder nodig voor de bestrijding van Covid dan in 2021. Deze 4,3 miljard euro is vervolgens voor de helft uitgegeven aan intensieve zorg voor ouderen. De andere helft was nodig voor extra huisartsenzorg, meer en duurdere geneesmiddelen, meer zorg voor gehandicapten en meer ziekenhuiszorg.
Verpleeghuizen
De toename in intensieve ouderenzorg vond vooral thuis plaats omdat er in verzorgingshuizen geen extra plaatsen bij zijn gekomen. Het aantal verpleeghuisplekken blijft de komende jaren steken op ongeveer 130.000 . In 2022 kwamen er 3.400 intensief verzorgden in de thuisomgeving bij, tot 20.600 in totaal. Uit de kwartaalcijfers van het Zorginstituut blijkt dat er in het eerste kwartaal van 2023 nog eens 1.400 senioren zijn bijgekomen die thuis intensieve zorg ontvangen.
Zorg thuis
Deze trend naar meer intensieve zorg in een thuisomgeving zet naar verwachting stevig door. De vraag naar deze zorg is immers het grootst na het 80e levensjaar, en het aantal 80-plussers zal de komende jaren nog sterk toenemen. CBS-prognoses laten zien dat de stijging in aantallen in 2023 eigenlijk pas begint en tot 2026 iets versnelt om na 2026 – als de babyboomgeneratie de 80 passeert – echt vaart te krijgen. In 2026 is het aantal 80-plussers namelijk met 11 procent toegenomen naar 985.000 en in 2030 ligt dit aantal op 1.229.000, maar liefst 38 procent hoger dan op dit moment.
62.000 woonhuizen meer
In 2022 ontving bijna 18 procent van deze senioren intensieve zorg. Als dit aandeel gelijk blijft dan gaat het in 2030 om 216.000 senioren waarvoor in een passende omgeving zorg nodig is. Bij een bijna gelijkblijvend aantal plaatsen binnen instellingen waar intensieve zorg met wonen verleend wordt, betekent dit dat tegen die tijd 38 procent van de zorg thuis verleend zal worden. Dat is in bijna 62.000 woonhuizen meer dan nu. Omdat het om intensieve zorg gaat, moet deze bij voorkeur plaatsvinden in geclusterde en voor de verplegers goed toegankelijke woningen, waar ook in de nacht toezicht is. De oorspronkelijke eigen woning is voor dergelijke intensieve zorg thuis meestal niet geschikt.
Bouwplannen
De groei van het aantal senioren dat intensieve zorg nodig heeft, moet extern worden opgevangen. Demissionair minister Hugo de Jonge streeft naar 290.000 extra woningen voor senioren in 2030, waarvan minimaal 40.000 geschikt voor intensieve zorg thuis. ABNAMRO betwijfelt dit ten zeerste. “Nieuwbouw verloopt mede door de stikstofproblematiek traag, terwijl het bovendien denkbaar is dat beleggers en projectontwikkelaars binnen de beperkte ruimte die er wel is liever goedbetaalde eengezinswoningen realiseren dan geclusterde woonvormen voor senioren. Wat in ieder geval zeker is, is dat de kosten voor intensieve ouderenzorg voorlopig in een rechte lijn omhoog gaan.”
