Beeld: Patrick Daxenbichler / stock.adobe.com
De andere ggz-organisaties zijn: Parnassia Groep, GGZ Centraal, GGZ Delfland, GGZ NHN, Rivierduinen en Altrecht.
De handhaving van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) per 1 januari 2025 ziet Gast als een kans. Organisaties moeten stoppen met de inhuur van zzp’ers, daar waar sprake is van schijnzelfstandigheid. Een kans die zich eerder nog niet voordeed. Op het moment dat de Belastingdienst gaat controleren op schijnzelfstandigheid ontstaat een ‘level playing field’ tussen alle zorgorganisaties. “Als bestuurders konden we er eerder niet zoveel aan doen omdat er zoveel vacatures zijn. Wij moeten die zorg rond zien te krijgen en dat lukte alleen als we dure zzp’ers erbij inhuren. Hoewel we blij waren met de mensen, zijn we eigenlijk behoorlijk gegijzeld door het zzp-schap.”
Scheve gezichten
Deze beslissing betekent volgens Gast ook geen scheve gezichten meer bij vaste medewerkers die de zzp’ers meer zien verdienen. “Werken als zzp’ers verdient gewoon beter. Psychiaters, klinisch psychologen en verpleegkundig specialisten die werken als zzp’er vragen soms ongelooflijk hoge tarieven.”
Bovenal levert meer mensen in vaste dienst betere zorgverlening op. “Zeker in psychiatrie gaat het over relaties”, zegt Gast. “Vaste teams en vaste gezichten zijn heel belangrijk.”
Flexibiliteit
In plaats van te focussen op de nadelen nu de inzet van zzp’ers wordt beperkt, kunnen zorgorganisaties volgens Gast dit moment aangrijpen om snel stappen te maken in ‘moderner werkgeverschap’. “We kunnen de hogere tarieven van de zzp’ers niet matchen, maar we moeten wel snel stappen maken in ‘moderner werkgeverschap’. We moeten meer vaste medewerkers aantrekken door een veel flexibeler werkgever te zijn. Door meer flexibiliteit te bieden in werktijden, werkplekken en roosterplanning kunnen we veel van de voordelen van het zzp-schap mogelijk maken binnen een vaste aanstelling.”
Wakker
De vraag roept zich op waarom werkgevers dit niet veel eerder hebben gedaan. Er zijn volgens Gast wel degelijk organisaties geweest die hebben gezegd: we stoppen met zzp’ers. “Zij hebben soms ingrepen moeten doen in de zorgverlening omdat ze de roosters niet rond kregen. Terwijl de zzp’ers gewoon naar een zorgorganisatie iets verderop gingen. We waren allang wakker hoor, maar konden soms ook niet anders.”
Gast roept alle zorgprofessionals op die nu als zzp-er werkzaam zijn om in dienst te komen en alle zorgorganisaties om zich te richten op meer innovatief en flexibel werkgeverschap. Hij is niet tegen zzp, maar wel tegen schijnzelfstandigheid en die ongelijkheid. “Laten we de Wet DBA niet zien als een hindernis, maar als een kans om onze sector te vernieuwen, te verbeteren en te vitaliseren.”
Lees hier het statement van de bestuurders Anita Wydoodt, Arjan Theil, Iris Bandhoe, Jos Brinkmann, Sam Schoch, Stefan de Kort en Jeroen Gast.
“Stoere” reactie van deze zorgbestuurders in de GGZ. Continuïteit in persoon is in deze Branche bij het primair proces zeker een belangrijk aspect en daarom zijn “kortverbanders” niet altijd een goede oplossing voor roosterproblemen. Ook relatief kleine contracten zijn ook hierbij in het geding. De trend om steeds minder werkuren te werken is daarbij ook een aspect. Dat het bruto uurtarief van zzp-ers hoger lijkt moet zorgvuldig uitgezocht en openbaar worden, immers in loondienst worden niet alleen patiëntgebonden opgaven ( zoals netto beroepsgerichte opgaven van ZZP ) verricht, maar hiernaast ook organisatie gebonden taken ( o.a. inwerken, begeleiden nieuw personeel, stagiairs, gaten in roosters, teamoverleg, deelname aan OR, VAR, Staf ) en zijn aan functies ook alle werkgeverskosten hierin meegenomen, toch? ( ARBO, verzekeringen oa beroepsaansprakelijkheid, doorbetaling bij verzuim, werkgeversdeel pensioenlasten, vakantie/eindejaarstoeslag enz.enz. ). Een oplossing voor “kinnesinge in teamverband” is de uurlonen voor “in loondienst” navenant te verhogen. ( bijvoorbeeld de loonkloof repareren die in SER verband al is vastgesteld ). Kortom “stoer” moet ook rechtvaardig blijven en een waardevolle GGZ organisatie is qua individuele zorgaanbod niet gebaat bij een “machinebureaucratie” als organisatie vorm ( Mintzberg ), maar behoort haar professionele organisatievorm te behouden. Bij werklastproblemen zal ook het “Op=Op” als keuze gemaakt moeten worden als het primair proces niet meer uitvoerbaar blijkt. De overige randvoorwaardelijke organisatie zal dan mogelijk al eerder “zonder slagroom” voort kunnen gaan. Hoop niet dat, nu de belastingdienst al hierop gereageerd heeft, dat deze “stoere” instellingen te snel “schoon schip” gemaakt hebben.
Als ZZP’ er heb ik dit artikel met verbazing gelezen. Gast geeft aan dat hij de Wet DBA ziet als een kans om de inhuur van ZZP’ers te stoppen. De wet is echter niet bedoeld om de inhuur van ZZP’ers te stoppen, maar is bedoeld om schijnconstructies aan te pakken. Hij werkt zelf voor een organisatie die maar al te graag en te lang gebruik heeft gemaakt van deze schijnconstructies. Wanneer je ziet dat een ZZP’er 5 dagen per week, 4 jaar lang op dezelfde afdeling werkt, is het niet heel moeilijk om te bedenken dat dit riekt naar schijnzelfstandigheid. De genoemde instelling in het artikel doen zich voor al slachtoffer van ‘ op geld beluste ZZP’ers’, die slechts eigen belang voor ogen hebben. Derhalve hebben ze voorlopig alle contracten met ZZP’ers stopgezet. In de eerste plaats vraag ik mij af; hoe ga je deze gaten in je rooster opvullen? Gaat dit ten kosten van je vaste werknemers, die straks rond de zomer allemaal met een burn-out thuiszitten? Ten tweede: je doet de ZZP’ers, die wel hun zaken op orde hebben, te kort. Er zijn genoeg ZZP’ers die nu geen opdrachten meer kunnen aannemen, waardoor ze nu gedwongen worden in schijnconstructies te gaan werken omdat er te weinig opdrachtgevers zijn.
Wat ik zie in de instelling waar ik zelf voor werk: er is intern een ziekteverzuim van 10%!! Dan is een ZZP’er zo duur nog niet, want als die niet werkt, is er geen inkomen. Het ziekteverzuim onder ZZP’ers in minimaal.
Ook lees ik nu Kamervragen met betrekking tot de zogenaamde “zorgcowbos” (https://pointer.kro-ncrv.nl/bijna-700-mogelijke-zorgcowboys-ontdekt-structureel-hoge-winst-dividenduitkeringen-of-maatregel-van ). Laten we daar eerst eens naar kijken, als we het hebben over de onbetaalbaarheid van de zorg en niet de individuele ZZP’er aan de schandpaal nagelen.
Kortom:
– ZZP’ ers zijn niet duur, alleen maar zelfstandig (en dus niet controleerbaar door de instelling).
– de instellingen hebben zelf de belasting ingeschakeld om hun budgetprobleem aan te pakken, de belastingdienst laat zich hiervoor gebruiken, in plaats dat we met elkaar kijken waar het werkelijke probleem zit
– en het brengt mij bij het volgende punt: zolang de directeur nog in een Audi Q8 het terrein op rijdt, waar ik werk voor mijn schamele 55 euro in het uur, wil ik ook mijn deel. We wilden in Nederland naar zorg in de marktwerking; nu, daar zijn we dan. Waar krapte is, moet betaald worden. Er is een tekort aan verpleegkundigen; dan mag je betalen. Je kunt niet het één hebben zonder het ander.
Anneke Bandstra
ZZP’ er verpleegkundige