© Anela/peopleimages.com / stock.adobe.com
Adviesbureau Gupta Strategists onderzocht het borgen van de toegankelijkheid van zorg door te kijken naar de acute zorg, het personeelstekort en de financiële gezondheid van ziekenhuizen in de verschillende ROAZ-regio’s. In het rapport Ten minste houdbaar tot adviseren de onderzoekers om ook de financiële situatie van vooral de streekziekenhuizen mee te nemen in de transformatieplannen van het Integraal Zorgakkoord. Dat wordt nu zelden gedaan.
Niet houdbaar
De financiële gezondheid van ziekenhuizen is verslechterd sinds 2019, stellen de onderzoekers, waardoor innovatie en nieuwbouw niet vanzelfsprekend zijn. 21 procent van de ziekenhuizen zijn beperkt kredietwaardig met een gemiddelde kredietscore lager dan 3. Dit is met name het geval bij streekziekenhuizen (7 van de 25). Het kabinet-Schoof benoemt in het regeerprogramma expliciet het behoud van streekziekenhuizen in een zo volwaardig mogelijke vorm. In het Gupta-rapport staat: “Toekomstbestendige ziekenhuiszorg vereist investeringen in gebouwen, IT en innovatie. De huidige situatie is dus niet houdbaar.”
Umc’s daarentegen scoren zonder uitzondering wel voldoende kredietwaardig.
Hoge woonlasten
Een andere manier om de toegankelijkheid van zorg te onderzoeken, is via de personeelstekorten. De tekorten (gemeten via de vacaturegraad) voor vier kritieke zorgberoepen (anesthesiemedewerkers, operatieassistenten, IC-verpleegkundigen en SEH-verpleegkundigen) zijn het grootst in de Randstad, Zeeland en Limburg (ROAZ-regio’s: Noord-Holland, Flevoland, Midden-Nederland, West, Zuidwest en Limburg). Gupta verklaart de lage beschikbaarheid van deze zorgprofessionals in de Randstad door de hoge woonlasten.
Gevoelige ziekenhuizen
Doordat het tekort aan personeel in cruciale functies toeneemt, krimpt het aantal locaties voor acute zorg, stelt Gupta. Door sluiting van SEH’s zijn inmiddels dertig ziekenhuizen in Nederland ‘gevoelig’, volgens de 45-minutennorm voor ambulances. In Noord-Nederland en Zwolle – relatief dunbevolkte regio’s – staat de acute zorg het meest onder druk doordat daar het aandeel gevoelige ziekenhuizen groot is.
