De organisaties kunnen zich niet vinden in de plannen voor regionale zorgcoördinatiecentra waarmee de acute zorg verregaand wordt gecentraliseerd. Dit gaat volgens hen niet helpen de druk op de huisartsenzorg in de avond-, nacht- en weekenduren te verlichten. De huisartsen vinden dat de focus moet liggen op coördinatie rondom complexe zorgvragen en niet op verplichte centralisering.
Zorgcoördinatiecentra
Minister Kuipers wil dat regionale zorgcoördinatiecentra de regie van de acute zorg overnemen. Die coördinatiecentra krijgen vergaande bevoegdheden: zij bepalen welke zorg een patiënt nodig heeft, wanneer en bij welke zorginstelling. Kuipers heeft besloten dat zorgcoördinatiecentra een vorm van budgetfinanciering krijgen die de beschikbaarheid garandeert van specifieke spoedzorgfuncties per regio. In elke ROAZ-regio mag 1 zorgcoördinatiecentrum komen. De demissionair minister wil ook dat dit ZCC bij voorkeur een zelfstandige zorgaanbieder wordt. Alle telefoontjes voor de huisartsenpost moeten via het ZCC lopen. Die plannen hebben forse consequenties voor de huisartsenspoedzorg zoals die nu geleverd wordt door de huisartsenpost.
‘Niet centraliseren, maar coördineren’
Zorgcoördinatie gaat over domeinoverstijgende samenwerking zodat iemand met een acute of complexe zorgvraag de juiste zorg, op de juiste plek, door de juiste zorgverlener op het juiste moment ontvangt en dat schaarse capaciteit hierbij effectief en efficiënt wordt ingezet. De huisartsen onderschrijven dat, maar zijn tegen de verplichte centralisatie. Zij willen juist behouden wat werkt: 90 tot 95 procent van de zorgvragen bij de huisartsenpost wordt daar monodisciplinair opgelost. Daar is geen centralisatie voor nodig, daar willen huisartsen juist zelf regie op houden.
Complexe zorgvragen
Het overige deel van de vragen is complexer en vraagt een multidisciplinaire aanpak of een verwijzing naar een andere discipline zoals GGZ of VVT. Dit deel van de zorgvraag belast de huisarts in de acute zorg en in de dagzorg nu onevenredig en daarvoor is zorgcoördinatie zeer gewenst, zo stellen de huisartsen. Ze vinden dat de focus in de acute zorgplannen dus moet liggen op samenwerking tussen verschillende domeinen rondom die complexere of onjuist geadresseerde zorgvragen.
Domeinoverstijgende samenwerking
Voor die domeinoverstijgende coördinatie van de complexe en onjuist geadresseerde zorgvragen is er een samenwerkingsverband met alle aanbieders nodig. Huisartsen pleiten voor samenwerkingsverbanden in kleinere, subregio’s. Ze zijn voorstander van een zorgcoördinatievoorziening (ZCV) die de coördinatie op zich neemt, in plaats van een zorgcoördinatiecentrum (ZCC) die de triage volledig overneemt voor de hele acute zorg, zoals de minister voorstelt. Hiermee blijft volgens de huisartsen de zorg het dichtst bij de zorgaanbieder en de patiënt.
Ontdek alle invalshoeken van het acute zorgnetwerk
14 november 2023, Utrecht
Ook deze beleidsuiting is weer een voorbeeld van de visie van minister Kuipers dat de zorgsector als een conglomeraat van bedrijven/ondernemingen bestuurd moet worden. En dan is het ook nog eens een visie die in de praktijk veelal als achterhaald wordt beschouwd. Immers, er is sprake van een kanteling van ’top down’ naar ’together with’. Het zal mij benieuwen of de visie van Kuipers wijzigt als gevolg van ‘de wal keert het schip’ of dat hij zelf tot de conclusie komt dat overheidsbestuur echt wat anders is dan ondernemingsbestuur. Hopelijk is het laatste het geval opdat de schade van conflicten vermeden kan worden.
Hans Hof, HMC/Profs4Zorg
Het is prima dat Kuipers eindelijk overgaat tot het instellen van regionale zorgcentrale’s. Het werd tijd. Zorgverzekeraars kennen ze al meer dan 30 jaar. Maar richten zich uitsluitend op het terughalen van verzekerden uit het buitenland. Gipsvluchten en zo.
Huisartsen hebben tot nu nog steeds het probleem dat als een patïent accuut moet worden opgenomen zij de eer hebben dat meestal zelf te mogen regelen. Uren bellen waren/zijn het gevolg. Omdat er geen regionaal overzicht was/is van ‘wat waar mogelijk was’. Als dat nu allemaal wordt overgenomen door een regionale zorgcentrale, prima ! Maar al die andere zaken die zorgprofessionals beter zelf kunnen of willen oplossen, dan moet je ze dat vooral zelf laten doen. Onnodige schakels daartussen leiden alleen maar tot (meer) ‘burocrazy’.
Het begrip “regio” is nog bij velen zeer onduidelijk. Door COVID kwamen burgers achter de hedendaagse GGD regio! GHOR is een bestuurlijk “gedrocht” en de planmatige “gezondheidsregio” ( bijv. Stedendriehoek met twee provincies en uiteenlopende culturele aspecten, een “restregio” met drie eenheden ). Maar Lage- en Nabije drempel betekent door laag specialistische triage ( professionele oplossing ) relatief veel VRAAG en dus kosten en behoefte aan opschalende “achterwacht” voor complexe triage ( specialist aan de poort? ). Combinatie op één centraal punt: wachttijden en “wachtlijst” en bureaucratie ( bestuurskundige oplossing; hoge kosten ).